Na berichten over de bestorming en plundering door rebellen van verschillende centra waar oude boeken en waardevolle documenten worden bewaard die getuigen van de rijke geschiedenis van Timboektoe, luidt UNESCO directeur-generaal Irina Bokova de noodklok. Ze roept alle betrokken autoriteiten, met inbegrip van de strijdende partijen, de regeringen van buurlanden, Interpol, douanes, de kunstmarkt en verzamelaars op om waakzaam te zijn voor pogingen om gestolen artefacten uit deze centra te verhandelen.
"Berichten over hoe rebellen de controle overnamen van Timboektoe's Ahmed Baba Institute of Higher Islamic Studies and Research (IHERI-AB) en andere culturele instellingen, baren grote zorgen," aldus Irina Bokova. "Deze centra bevatten oude documenten, ter plaatse geschreven of gekopieerd, aangekocht op markten in Noord-Afrika, Al-Andalus of de Mashriq, of opgestuurd door pelgrims uit verafgelegen islamitische landen. Veel daarvan dateren uit de glorietijd van Timboektoe tussen de 12de en 15de eeuw. Ze behandelen een grote variëteit aan onderwerpen, van religieuze studies tot wiskunde, geneeskunde, sterrenkunde, muziek, literatuur, poëzie, architectuur, esoterische gebruiken enz… en getuigen van de rijke geschiedenis van Timboektoe als kruispunt van culturen en verzamelplaats van kennis.
"Dit erfgoed moet beschermd worden. De burgers van Timboektoe komen op straat om het te beschermen en ik waardeer hun moed. Maar ze hebben onze hulp nodig. Ik roep alle betrokkenen dan ook op om uiterst waakzaam te zijn en om samen te werken om het verlies van deze schatten te verhinderen. Ze zijn immers van grote waarde voor de hele mensheid," aldus Bokova.
De directeur-generaal van UNESCO nam contact op met de overheid van landen die een grens delen met Mali om hen te herinneren aan de bepalingen van de UNESCO-conventie inzake de te nemen maatregelen teneinde de illegale invoer, uitvoer of transfer van cultuurgoederen te verbieden of te beletten uit 1970. Mali en zijn buurlanden zijn gebonden door deze Conventie, het enige internationale instrument dat specifiek gericht is op het bestrijden van de illegale handel in cultuurgoederen. In het bijzonder wees de directeur-generaal de overheden op artikel 9 van de Conventie dat landen oproept om "deel te nemen aan een gezamenlijke internationale inspanning om de nodige maatregelen te bepalen en te treffen om de export, de import en de internationale handel van cultuurgoederen te controleren."
Mali is eveneens partij bij de Den Haag Conventie over de bescherming van cultuurgoederen in geval van een gewapend conflict (1954).
UNESCO voert het secretariaat van de Den Haag Conventie en zijn twee Protocollen en van de Conventie van 1970. De Organisatie biedt Mali en zijn buurlanden technische ondersteuning aan om beide internationale verdragen toe te passen.
Eerder riep de directeur-generaal van UNESCO reeds op tot de bescherming van het onroerend patrimonium van Timboektoe, dat staat ingeschreven op de Werelderfgoedlijst.
