Cultuur vormt, met al haar dimensies, een fundamenteel onderdeel van duurzame ontwikkeling.
Als sector vol activiteiten, door middel van tastbaar en ontastbaar erfgoed, creatieve industrieën en diverse vormen van artistieke uitingen, levert cultuur een niet te onderschatten bijdrage aan economische ontwikkeling, sociale stabiliteit en bescherming van de natuur.
Als verzamelplaats van kennis, betekenissen en waarden die alle aspecten van ons leven doordringen, bepaalt cultuur ook de manier waarop mensen leven en met elkaar omgaan, zowel lokaal als op wereldvlak.
UNESCO propageert een benadering van ontwikkeling waarin de waarde van cultuur en de principes van culturele diversiteit een voorname plaats krijgen. Uit het falen van bepaalde ontwikkelingsprojecten sinds de jaren 1970 is duidelijk gebleken dat ontwikkeling niet gelijk is aan economische groei alleen. Ontwikkelingsprojecten moeten zich tot doel stellen om mensen een meer bevredigend intellectueel, emotioneel en spiritueel bestaan te bieden. Aldus kan ontwikkeling niet los staan van cultuur. Het versterken van de bijdrage van cultuur aan duurzame ontwikkeling is een objectief dat is gelanceerd naar aanleiding van het Werelddecennium voor Culturele Ontwikkeling (1988-1998). Sindsdien is er vooruitgang geboekt om het bewustzijn daaromtrent de vergroten. UNESCO, de enige VN-organisatie met een cultureel mandaat, heeft daartoe beleidsrichtlijnen en actieplannen opgesteld die de unieke bijdrage van cultuur aan ontwikkeling in de kijker plaatsen en er een stevig conceptueel kader voor vaststellen.
UNESCO blijft zich onverminderd inzetten om politieke beleidsverantwoordelijken en verschillende lokale, regionale en internationale sociale spelers te overtuigen om de principes van culturele diversiteit en de waarden van cultureel pluralisme te integreren in het beleid dat ze voeren en de werking die ze ontwikkelen.
UNESCO streeft er enerzijds naar om cultuur ingang te doen vinden in alle ontwikkelingsbeleid, ongeacht of dat nu gericht is op onderwijs, wetenschappen, communicatie, gezondheid, milieu of cultureel toerisme, en anderzijds op het ontwikkelen van de culturele sector door het koesteren van culturele industrieën. Zo kan cultuur bijdragen tot de inspanningen om armoede te verlichten en de sociale samenhang versterken.
Op 20 december 2010 nam de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties een resolutie aan die het belang van cultuur erkent voor het bevorderen van ontwikkeling en voor het behalen van nationale en internationale ontwikkelingsdoelen, waaronder de Millenniumdoelstellingen. De resolutie was baanbrekend voor de plaats van cultuur op het internationale agenda. Zo is er geen enkele expliciete vermelding van cultuur in de nochtans veelomvattende VN Millenniumdoelstellingen. UNESCO hoopt dat er voortaan meer aandacht zal gaan naar de culturele dimensie van het ontwikkelingsproces.
Cultuur als motor voor ontwikkeling biedt een overzicht van de bijdrage die cultuur kan leveren aan ontwikkeling, legt uit welke instrumenten UNESCO uitwerkte om dit te meten en geeft verschillende voorbeelden van projecten waarmee UNESCO het potentieel van cultuur voor ontwikkeling op het veld liet ontluiken en open bloeien.
Cultuur als motor voor ontwikkeling is uitgegeven door het UNESCO Platform Vlaanderen en gratis te verkrijgen via info@unesco-vlaanderen.be
