Tijdens zijn 26ste jaarvergadering in Boedapest schreef het Werelderfgoedcomité op 27 juni 9 nieuwe sites in op de Werelderfgoedlijst. Voor het eerst in de geschiedenis beschikt Afghanistan over werelderfgoed op zijn grondgebied, wat echter weinig reden tot juichen is: de minaret van Jam is al onmiddellijk op de Lijst van het Bedreigde Werelderfgoed geplaatst.
De minaret van de stad Jam is met zijn 65 meter de tweede hoogste van de wereld. Het bouwwerk dateert uit 1194 en staat in de Afghaanse provincie Ghor. Het is versierd met geometrische en bloemenmotieven en Koefische inscripties, met een techniek die men ontwikkelde in Boekhara in de 10de eeuw. De rijke decoratie vormt een hoogtepunt in een artistieke traditie die nog een aantal decennia werd voortgezet na de val van de dynastie van Ghor in de vroege 13de eeuw. De minaret van Jam was ook de inspiratiebron voor de Qutb Minar minaret van New Delhi die de grootste ter wereld is.
De minaret is een belangrijke sleutel tot het beter begrijpen van de geschiedenis van de dynastie van Ghor en de islam in de middeleeuwen. Op dat vlak heeft de minaret nog veel geheimen prijs te geven. Zo breken historici en archeologen zich al decennia lang het hoofd over de oorspronkelijke bedoeling van het bouwwerk. Was het onderdeel van een moskee, hoewel daar nog steeds geen sporen van teruggevonden zijn? Was het een 'overwinningstoren' van de dynastie van Ghor die een imperium uitbouwden en Delhi veroverden? Of was het een monument van Firuzhoh, de stad die de Mongolen van de kaart veegden en nooit is teruggevonden?
Wetenschappelijke opgravingen op de site, waar een aantal ruïnes liggen, kunnen misschien het antwoord aanbrengen, tenzij dieven er al aan de haal mee zijn. Jarenlang viel de onbewaakte site immers ten prooi aan illegale opgravingen en plunderingen.
De minaret, die gebouwd is op een plaats waar twee rivieren samenkomen, wordt ook bedreigd door waterinfiltratie die het bouwwerk kan ondermijnen. Onlangs begonnen stabiliseringswerken aan de minaret die lichtjes overhelt. Een ander probleem is de geplande aanleg van een weg die het archeologische gedeelte van de site zou doorkruisen.
Al die bedreigingen waren voor het Werelderfgoedcomité reden genoeg om de nieuwe werelderfgoedsite meteen toe te voegen aan de Lijst van het Bedreigde Werelderfgoed. Zo hoopt men de internationale gemeenschap te kunnen mobiliseren om middelen vrij te maken die toelaten om verdere beschermingsmaatregelen te treffen.
Naast de primeur voor Afghanistan, had het Werelderfgoedcomité goed nieuws voor de volgende sites die de erkenning als werelderfgoed kregen: de vallei van de midden-Rijn tussen Bingen en Rüdesheim en de historische centra van de voormalige hanzesteden Stralsund en Wismar (Duitsland), het Sint-Catharinaklooster op de berg Sinaï in Egypte, de culturele landschappen van de Hongaarse Tokaj-wijnstreek, het tempelcomplex van Mahabodhi in Bodh Gaya (India), de laat-barokke steden in de Val di Noto (in het zuidoosten van Sicilië), de Maya-tempel van Calakmul in Campeche (Mexico) en het historische centrum van Paramaribo (Suriname).
