Unesco Vlaanderen

Het geluid van tolerantie

Gepubliceerd op 28/08/2001 door Unesco Platform Vlaanderen

Jean-Michel Jarre is een geëngageerd artiest. Daar waar anderen woorden gebruiken om hun ongenoegen uit te schreeuwen, laat hij muziek en beelden weerklinken. Daar waar woorden echoën om onrecht aan te klagen, laat hij geluiden vibreren: het geluid van het leven, het geheugen en het erfgoed van mensen. Geluiden van tolerantie die zich stevig in het hoofd en hart van de luisteraar nestelen. Zijn typisch elektro-akoestisch werk komt tot stand door een ingenieuze mix van architectuur, licht- en geluidstechnologie, beelden, en vuurwerk.

Erfgoed

Zijn optredens zijn totaalspektakels die een nobele zaak verdedigen, hommage brengen aan een belangrijke persoonlijkheid of organisatie, een monument inhuldigen of mensen wijzen op de gevaren van onverdraagzaamheid, verdeeldheid en onverschilligheid. Met muziek en beelden smeedt hij een band die taal overstijgt. Jarre wil "deze context gebruiken om mensen dichter tot hun omgeving, tot hun erfgoed te brengen -zowel het natuurlijk, architecturaal als niet-tastbaar erfgoed, dat ze niet meer zien omdat het steeds onder hun neus staat. Ik laat het hen herontdekken, toon het hen vanuit een ander perspectief, zodat ze zich realiseren dat het allemaal een deel van henzelf is."

Jarre speelt over de hele wereld, zijn publiek ziet hem dan ook niet als een Frans artiest, maar eerder als een internationaal entertainer. In 1993 werd hij genomineerd als UNESCO Goodwill Ambassadeur voor jongeren en tolerantie, een taak die hij ernstig opvat. Hij beschouwt het als een "persoonlijk engagement" uit respect voor "de lange-termijn visie van de UNESCO en haar concrete en discrete acties." In juli vorig jaar werd hij verkozen tot leider van de 35 UNESCO Goodwill Ambassadeurs, waaronder onder andere de Braziliaanse voetbalster Edson Pele, Marianne Vardinoyannis die de Griekse Foundation for the Child and the Family leidt, de Venezolaanse componist Antonio Abren en de Italiaanse actrice Claudia Cardinale.

Waarden

Het is een rijk geschakeerde groep van mensen die in het dagelijkse leven wellicht weinig gemeen hebben, maar "alles in verband met de UNESCO," zo onderstreept Jarre. "Allemaal nemen ze in hun eigen discipline het voortouw op ethisch vlak om de ideeën en idealen van de UNESCO uit te dragen en haar acties te promoten."

Jarre wil de rol van deze ambassadeurs, zowel binnen als buiten de UNESCO, vergroten. Hij wil dat ze een keer per jaar samenkomen om "netwerken op te zetten, ideeën uit te wisselen en hun activiteiten bekend te maken." Hun werk wordt dikwijls beschouwd als zijnde louter abstract en een kwestie van eer, "terwijl ze daarentegen net helpen om de schijnwerpers op de UNESCO te richten, om te voorkomen dat ons collectieve geheugen wordt uitgewist. Elke viering beschermt ons erfgoed."

Schijnwerpers

De Goodwill Ambassadeurs kunnen landen bezoeken waar onaanvaardbare praktijken kiemen of ontsproten, om er getuige van te zijn en de stilte te doorbreken. Dat is wat Jarre in 1997 wou bereiken met zijn concert bij de Cheops-piramide in Egypte. Het concert kwam er slechts enkele maanden na de Luxor-bomaanslag die het land in een isolement bracht. De artiest wou "eer betuigen aan een site op een moment waarop de ganse wereld Egypte louter beschouwde als een tikkende tijdsbom."

Het concert vond plaats tussen de avond en de morgen, "om de traditie van de ramadan te respecteren." En het werkte. Vijfhonderd media coverden het gebeuren dat 2 miljard mensen op televisie volgden. "Het concert was een boodschap voor vrede en tolerantie in de regio."

Engagement

Op 19 en 20 juni 2001 organiseerden Jean-Michel Jarre en Marianna Vardinoyannis een concert op de Acropolis ten voordele van een Griekse stichting die zich bekommert om het lot van jonge kankerpatiënten. Een gebaar zoals Pele's bezoeken aan de armenwijken van Rio, die een droom bieden aan diegenen die voor geweld en vernieling kozen uit frustratie omdat ze nooit schoonheid zagen. Een gebaar van een geëngageerd man.