Irina Bokova, directeur-generaal van Unesco, was op 9 juni 2016 te gast in het Vlaams Parlement. Ze gaf een lezing voor de gezamenlijke commissies van het Vlaams Parlement over een nieuw multilateralisme om nieuwe uitdagingen aan te pakken.
De directeur-generaal van Unesco begon haar lezing met het uitspreken van haar medeleven voor de slachtoffers van de terroristische aanslagen in Brussel. Ze had het verder over de grootste uitdagingen waarmee de internationale gemeenschap te kampen heeft, waaronder de aanhoudende armoede en de groter wordende ongelijkheden, het gebrek aan kwaliteitsvol onderwijs en de afkalvende sociale bescherming in veel delen van de wereld. Ze ging ook in op het feit dat klimaatverandering en aanhoudende conflicten miljoenen mensen op de vlucht doen slaan.
"Er is een nieuwe wereldwijde strijd aan de gang voor de harten en de geesten, vooral voor de harten en de geesten van jonge mensen," zei Bokova over de opmars van gewelddadig extremisme die vraagt om een nieuwe aanpak, steunend op soft power om nieuwe partnerschappen op te bouwen.
Radicalisering voorkomen
"Gewelddadige extremisten worden niet geboren, ze worden gemaakt," aldus Bokova. "We moeten gewelddadig extremisme en radicalisering niet alleen bestrijden maar ook voorkomen." In die zin verwees de directeur-generaal naar verschillende Unesco-initiatieven met betrekking tot kwaliteitsvol onderwijs en media- en informatiegeletterdheid.
Erfgoed beschermen
Ook de aanhoudende culturele zuivering in sommige delen van de wereld kwam aan bod in de lezing van Bokova. Ze drong aan op gezamenlijke acties om cultuur centraal te stellen bij vredesopbouw en humanitaire acties. "Gewelddadige extremisten vallen cultuur aan om het weefsel van 'samen leven' te verzwakken, om de symbolen van dialoog te vernietigen," zei Bokova.
Bokova pleitte voor meer internationale samenwerking en preventieve maatregelen om belangrijk werelderfgoed te beschermen tegen terrorisme en plundering. Hierbij verwees ze naar de #unite4heritage campagne van Unesco die onder andere een tegengewicht biedt voor haatpropaganda en bewust maakt voor het belang van erfgoedbescherming.
Vlaamse steun aan Unesco
De directeur-generaal van Unesco bedankte Vlaanderen voor de jarenlange steun aan Unesco, met name voor de bescherming van erfgoed. Ze verwees naar de Vlaamse steun voor de inspanningen van Unesco voor de bescherming van het erfgoed in Syrië, Nepal en verschillende zuidelijke Afrikaanse landen. Ze bedankte Vlaanderen ook voor de duurzame steun aan de wetenschappelijke programma's van Unesco, in het bijzonder aan programma's voor duurzaam waterbeheer, de aanpak van droogte en aan de Intergouvernementele Oceanografische Commissie. Dit engagement is bijzonder waardevol in het licht van de klimaatverandering en de nieuwe ontwikkelingsdoelen.
"Ons partnerschap gaat over het versterken van samenlevingen in verandering, geconfronteerd met onzekerheid, en het hen aanreiken van de instrumenten en de capaciteiten om zichzelf te helpen, zei Bokova, verwijzend naar de inspanningen die er nodig zijn om verder te gaan met het Klimaatakkoord van Parijs en de Duurzame Ontwikkelingsdoelen.
Na de lezing van de directeur-generaal van Unesco waren er reacties vanuit het parlement van Rik Daems, voorzitter van de Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking, Toerisme en Onroerend Erfgoed, en vertegenwoordigers van alle politieke fracties van het Vlaams Parlement. Vlaams Minister-President Geert Bourgeois sloot de zitting af met de hoopvolle woorden "Kunst, cultuur, onderwijs en wetenschap zullen het altijd halen van geweld."
