Het in het Nederlandse Delft gevestigde UNESCO-IHE Instituut voor Watereducatie ontwikkelde een nieuwe filter die arsenicum uit water haalt en zo tientallen miljoenen levens kan redden. Het is een eenvoudige en ecologisch verantwoorde technologie die een absorberend gerecycleerd bijproduct gebruikt dat bijna overal ter wereld gratis te vinden is.
Ernstig probleem
Arsenicum kan zowel op natuurlijke wijze in water terechtkomen als ten gevolge van menselijke activiteit zoals mijnbouw, mineraalontginning en steenkoolcentrales. Er bestaat geen behandeling voor besmetting door met arsenicum vervuilt water. Preventie is de enige oplossing. Het is een ernstig probleem in veel landen over de ganse wereld, waaronder Bangladesh en de Verenigde Staten, maar ook Argentinië, Chili, China, Ghana, Hongarije, India en Mexico.
"In verschillende landen, waaronder Griekenland en Servië en Montenegro, troffen we reeds arsenicumconcentraties in het water aan die 10 tot 20 keer hoger waren dan het maximum aanvaardbare," zegt Branislav Petrusevski, directeur van het UNESCO-IHE-project. Het maximum dat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) vooropstelt is 0,01 mg per liter maar "in het grondwater van Bangladesh bijvoorbeeld, meten we concentraties tot 1,8 mg per liter." Volgens de WHO treft het probleem ginds 30 miljoen mensen.
Gevaarlijk goedje
"Recent medisch onderzoek toont bovendien aan dat langdurige blootstelling aan zelfs zeer lage concentraties arsenicum kanker en allerlei andere medische problemen kan veroorzaken," benadrukt Petrusevski de ernst van het probleem.
Petrusevski leidt een internationaal team dat zich al vijf jaar over het probleem buigt. "De technologie is gebaseerd op de arsenicumabsorberende eigenschappen van met ijzeroxide omhuld zand. Als je dat op commerciële wijze moet gaan produceren, is het enorm duur. En als de absorptiecapaciteit is opgebruikt, moet je het vervangen en zit je nog met een afvalprobleem."
Goedkope oplossing
Het team kwam echter op het idee om gerecycleerd met ijzeroxide omhuld zand te gebruiken dat een bijproduct is van centrales die grondwater zuiveren. "Overal ter wereld gebruiken centrales zand om ijzer uit water te filteren en dat moet om de zoveel tijd vervangen worden. Dat zand is omhuld met ijzeroxide en laat dat nu net uiterst geschikt zijn om arsenicum uit water te fileren. Het is gratis en de technologie die steunt op het gebruik ervan is goedkoop," vertelt Petrusevski. Het filtersysteem is bovendien gemakkelijk te gebruiken, verbruikt geen elektriciteit en kan lokaal geproduceerd worden. Eén filter kan 100 liter arsenicumvrij water per dag produceren, goed voor de behoeften van 20 mensen en dus ideaal voor huishoudgebruik.
Sinds februari 2004 worden 14 'familiefilters' getest in landelijke gebieden in Bangladesh waar het grondwater zwaar vervuild is met arsenicumconcentraties die gemakkelijk 0,5 mg per liter bedragen. Na meer dan anderhalf jaar dagelijks gebruik produceren 12 filters nog steeds arsenicumvrij water zonder dat de absorptiestof diende vervangen te worden. Binnenkort worden nog eens 1.000 filters verdeeld in Bangladesh tijdens de tweede fase van het project.
Volgende stap
"Parallel ontwikkelden we ook een eenvoudige en goedkope regeneratieprocedure voor verzadigde absorptiestof. Een dergelijke procedure is vooral van belang voor gecentraliseerde arsenicumfiltertoepassingen," zegt Petrusevski. Dergelijke technologie, bestemd voor watermaatschappijen, wordt momenteel getest in Griekenland en Hongarije. De kosten zijn vergelijkbaar met de traditionele grondwaterzuivering maar de impact op het milieu is kleiner.
Het is duidelijk dat de innovatieve technologie die het UNESCO-IHE Instituut voor Watereducatie ontwikkelde heel wat voordelen biedt en talrijke mensen ten goede kan komen. Om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk mensen van de voordelen van de technologie kunnen genieten, moet die in massa geproduceerd worden. Maar koken kost geld en dus roept de UNESCO de donorgemeenschap op om dit project te steunen.
