Unesco Vlaanderen

Conventie Immaterieel Erfgoed van kracht op 20 april

Gepubliceerd op 23/01/2006 door Unesco Platform Vlaanderen

Op 20 januari 2006 maakte de UNESCO bekend dat 30 landen de Conventie voor de Bescherming van Immaterieel Cultureel Erfgoed geratificeerd hebben, zodat ze van kracht wordt op 20 april 2006 - drie maanden na de dertigste ratificatie. De conventie is geratificeerd door: Algerije, Mauritius, Japan, Gabon, Panama, China, Centraal Afrikaanse Republiek, Letland, Litouwen, Wit-Rusland, Korea, Seychellen, Syrië, Verenigde Arabische Emiraten, Mali, Mongolië, Kroatië, Egypte, Oman, Dominica, India, Vietnam, Peru, Pakistan, Bhutan, Nigeria, IJsland, Mexico, Senegal en Roemenië.

Snelle ratificatie

De directeur-generaal van de UNESCO, Koïchiro Matsuura, is opgetogen met de snelle ratificatie van de conventie die in oktober 2003 door de Algemene Conferentie van de UNESCO is aangenomen. "Dit toont aan dat er overal ter wereld grote belangstelling bestaat voor immaterieel cultureel erfgoed, zowel in het Zuiden als in het Noorden. Er is een wijdverspreid besef van de nood aan internationale bescherming tegen de bedreigingen die de hedendaagse levenswijzen en de globalisering inhouden. Het was absoluut noodzakelijk om de wettelijke leemte betreffende dit essentiële onderdeel van onze culturele diversiteit in te vullen en om levende culturen die we via traditie geërfd hebben, een adequaat behoud te bieden," zegt hij.

De conventie is een mooie aanvulling van de instrumenten die de UNESCO eerder aannam ter bescherming van het materieel erfgoed en richt zich op het vrijwaren van orale tradities en expressies (inclusief talen als uitdragers van immaterieel cultureel erfgoed), podiumkunsten, sociale gebruiken, rituelen en festiviteiten, kennis en gebruiken met betrekking tot de natuur en het universum, en de knowhow die voorkomt uit traditionele ambachten.

Goede bescherming

De landen die zich aansluiten bij de conventie verbinden zich ertoe om het immaterieel erfgoed op hun grondgebied te beschermen en om een of meerdere inventarissen aan te leggen van dit erfgoed in samenwerking met de gemeenschappen en groepen waarbinnen dit erfgoed leeft. De conventie hamert eveneens op internationale samenwerking.

De conventie stipuleert het opstellen van twee lijsten: een Representatieve Lijst van het Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid en een Lijst van Immaterieel Cultureel Erfgoed dat Dringend Nood heeft aan Bescherming. Er komt eveneens een Fonds voor de Bescherming van Immaterieel Cultureel Erfgoed.

En België?

De Algemene Vergadering van Lidstaten, die voor het eerste bijeenkomt van 27 tot 29 juni 2006, wordt het hoogste orgaan van de conventie. De conventie wordt geïmplementeerd door een Intergouvernementeel Comité samengesteld uit vertegenwoordigers van 18 Lidstaten (uitgebreid tot 24 van zodra 50 landen de conventie geratificeerd hebben). Het eerste Comité wordt verkozen tijdens de eerste Algemene Vergadering en houdt zijn eerste bijeenkomst in september.

Wil België de kans niet laten schieten om mee te kunnen beslissen over hoe de uitvoering van de conventie vorm krijgt, dan moet ons land zich reppen met de ratificatie: enkel landen die vóór 30 maart 2006 de conventie ratificeren mogen aanschuiven bij de eerste Algemene Vergadering in juni.

Meesterwerken

Het immaterieel erfgoed is kwetsbaar en staat overal ter wereld bloot aan de dreiging van achteruitgang of zelfs verdwijning. Voor de conventie er kwam, werkte de UNESCO al op korte termijn rond deze vorm van erfgoed. Zo kwamen er drie Proclamaties van Meesterwerken van het Oraal en Immaterieel Erfgoed van de Mensheid - in 2001, 2003 en 2005 - die 90 meesterwerken erkenden in 107 landen. Daaronder het Carnaval van Binche in 2003 en vorig jaar de Ommegangsreuzen en Drakenfiguren in Noord-West-Europa (lees: Frankrijk en België). 27 van die 90 meesterwerken konden rekenen op steun van de UNESCO voor het implementeren van een actieplan voor hun bescherming.

Het Intergouvernementeel Comité zal, volgens een nog te bepalen procedure, zorgen voor de integratie van de Meesterwerken van het Oraal en Immaterieel Erfgoed van de Mensheid in de i>Representatieve Lijst van het Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid - althans voor die meesterwerken van landen die zijn toegetreden tot de conventie.

Klik hier voor meer achtergrond over de Conventie voor de Bescherming van Immaterieel Cultureel Erfgoed.