De scholen in Port-au-Prince heropenen stilaan hun deuren, bijna drie maanden na de onderbreking van het onderwijs tengevolge van de aardbeving die Haïti op 12 januari 2010 trof. Het gaat echter slechts om een handvol instellingen, op de meeste locaties van de scholen moet nog puin geruimd worden en moeten er tenten worden opgezet vooraleer kinderen er terecht kunnen.
Dit is onder meer het geval voor de gemengde school Therèse Rouchon, in de buurt van Turgeau, die volledig vernield is. Temidden van het puin, staan er houten banken en een schoolbord met daarop de laatste les retoriek die een paar uur voor het noodlot toesloeg gegeven werd. "We hopen nog deze maand de schoolactiviteiten te kunnen hervatten", zegt directeur Astrid Rouchon. "Morgen (8 april - n.v.d.r.) begint het puinruimen onder leiding van het ministerie van Onderwijs en vervolgens komen er tenten op het terrein".
De instelling Heilige Maria van de Engelen, gelegen in het chique Paco, onderging een soortgelijk lot. De jongensschool stortte in en het oude bakstenen gebouw van de meisjesschool is onbruikbaar door de vele barsten en gapende gaten in de gevel. Om toch zo snel mogelijk terug met onderwijs van start te kunnen gaan, liet de directeur, de eerwaarde Frank Petit, een grote schuur optrekken waarin klassen werden geïnstalleerd, gescheiden door houten panelen. De heropstart was niet gemakkelijk, aldus de directeur: "De kinderen reageerden zeer verschillende, sommigen huilden en durfden niet binnenkomen omdat ze bang waren te sterven onder het beton." Uiteindelijk kon hij hen overtuigen door erop te wijzen dat het om een houten gebouw gaat, maar het blijft moeilijk, zowel voor leerlingen als leerkrachten.
Toch zijn de meeste leerlingen van de Heilige Maria van de Engelen blij om terug op school te zijn. Leerkrachten, bijgestaan door een psycholoog, organiseren leuke groepsactiviteiten zoals zingen en dansen. De leerlingen worden aangemoedigd om over de gebeurtenissen van 12 januari te praten om hen te helpen om zich te bevrijden van de angst en, voor sommigen, van het trauma veroorzaakt door de aardbeving.
Desalniettemin kwamen er slechts 130 opdagen van de 1.400 die voor de aardbeving waren ingeschreven. Na de ramp vluchtten veel gezinnen naar de provincies, terwijl andere ouders, uit voorzichtigheid, verkiezen om nog wat te wachten alvorens hun kinderen terug naar school te sturen. Drie docenten en dertig leerlingen van de school lieten het leven op 12 januari.
Om de onderwijsprogramma's van scholen in Haïti aan te passen aan de nieuwe realiteit, heeft het ministerie van Onderwijs en Vorming met de steun van UNESCO een workshop georganiseerd om cursussen te ontwikkelen voor het basis- en secundair onderwijs. Bedoeling is om het programma aan te passen aan het verkorte schooljaar door een aantal lessen uit te stellen tot volgend jaar. Deze aanpassing van de planning en het programma geldt voor 600.000 leerlingen in het openbaar en privaat onderwijs. "Het seminarie had tot doel om het accent te leggen op de belangrijkste leerdoelstellingen", zegt Jackson Pleteau, directeur van het departement Secundair Onderwijs in. "We definieerden de basiskennis die kinderen moeten beheersen om over te gaan van de ene klas naar de andere. We zijn ook van plan om te schuiven met het curriculum om bepaalde onderwerpen in hogere klassen aan bod te laten komen."
Het nieuwe programma van het ministerie bevat een aantal elementen om de hervatting van het onderwijs te vergemakkelijken. Er wordt begonnen met psychosociale activiteiten (zang en dans in het bijzonder), daarna leren de leerlingen over het verschijnsel aardbevingen, en pas de laatste weken van het schooljaar worden besteed aan de klassieke lessen. Het ministerie stelt een ingekort programma voor van 18 weken voor het schooljaar dat eindigt in augustus. UNESCO zal het beschikbaar maken voor alle docenten in Haïti.
Over het hele land, eiste de aardbeving het leven van ongeveer 38.000 leerlingen en studenten en 1.300 docenten en onderwijspersoneel. Het ministerie van Onderwijs is vernietigd, net als 4.000 scholen, bijna 80% van de scholen in de regio van Port-au-Prince. De aardbeving verwoestte een reeds zeer kwetsbar onderwijssysteem. Het analfabetisme in Haïti werd voor de aardbeving geschat op 54% en 40% van de bevolking jonger dan 14 jaar ging niet naar school voor 12 januari. Het is nog onduidelijk hoeveel scholen er in de loop van deze week terug van start kunnen gaan.
