Unesco Vlaanderen

Sri Lankaans journalist krijgt postuum UNESCO-prijs voor Persvrijheid

Gepubliceerd op 04/05/2009 door Unesco Platform Vlaanderen

De betreurde Sri Lankaanse journalist en hoofdredacteur van de Sunday Leader, Lasantha Wickrematunge, die op 8 januari 2009 werd vermoord, is uitgeroepen tot laureaat van de UNESCO-prijs voor Persvrijheid. Koïchiro Matsuura, direcetur-generaal van UNESCO, steunde de keuze van een internationale jury van 14 journalisten.

"De keuze van de juryleden was zo goed als unaniem. Lasantha Wickrematunge was zich maar al te zeer bewust dat hij gevaar liep en toch liet hij zich het zwijgen niet opleggen, zelfs niet na zijn dood," zo refereert Joe Thlohoe, juryvoorzitter en ombudsman van de Persraad van Zuid-Afrika, naar een postuum verschenen opiniestuk waarin de laureaat uiting gaf aan zijn engagement voor persvrijheid en melding maakte dat hij daardoor gevaar liep. "Lasantha Wickrematunge blijft een inspiratie voor journalisten over de hele wereld."

Koïchiro Matsuura kan zich alvast vinden in de keuze van de jury. "Door de Prijs voor Persvrijheid toe te kennen aan een geëngageerd journalist die zich verzette tegen oorlog, erkennen UNESCO en mediaprofessionals over de hele wereld, de rol die vrijheid van meningsuiting te spelen heeft bij het opwekken van wederzijds begrip en verzoening - het centrale thema van de Werelddag voor Persvrijheid (3 mei)."

Lasantha Wickrematunge werd geboren in 1958 en was actief als advocaat toen hij aan de slag ging als onderzoeksjournalist voor de krant Sun/Davasa. In 1994 richtte hij samen met zijn broer de Sunday Leader op waarin hij zich sterk afzette tegen de strijd tussen het leger van Sri Lanka en de Tamilrebellen.

In 2000 boekte Lasantha Wickrematunge een belangrijke overwinning in de rechtszaal toen hij erin slaagde om een wet te laten schrappen die het mogelijk maakte voor de overheid om de media in te perken. In november 2007 werden de kantoren van de Sunday Leader beschadigd door brandstichting. De aanslag had veel weg van een commandoactie, aldus Lasantha Wickrematunge.

Lasantha Wickrematunge hield ernstig rekening met een aanslag op zijn leven en schreef een stuk bedoeld om na zijn dood te verschijnen. Het verscheen op 11 januari 2009 in de Sunday Leader, drie dagen na zijn dood. In het stuk gaf hij blijk van een sterk engagement voor persvrijheid en van zijn bereidheid om voor dat ideaal te sterven: "... er is een roeping die een ambt, beroemdheid, rijkdom en veiligheid overstijgt. Het is een roeping van het geweten."

De UNESCO-prijs voor Persvrijheid wordt sinds 1997 jaarlijks toegekend aan een individu of een organisatie die een bijzondere bijdrage levert tot de verdediging of de promotie van de vrije meningsuiting. Eerdere laureaten waren: Lydia Cacho (Mexico, 2008), Anna Politkovskaja (Rusland, 2007), May Chidiac (Libanon, 2006), Cheng Yizhong, (China, 2005), Raúl Rivero (Cuba, 2004), Amira Hass (Israël, 2003), Geoffrey Nyarota (Zimbabwe, 2002), U Win Tin (Myanmar, 2001), Nizar Nayyouf (Syrië, 2000), Jesus Blancornelas (Mexico, 1999), Christina Anyanwu (Nigeria, 1998), Gao Yu (China, 1997)