Hoe kan de stad haar functie in de toekomst blijven vervullen?
2014 was een keerpunt voor de mensheid: voor de eerste keer in de geschiedenis woonde meer dan de helft van de wereldbevolking in een stad. Volgens de huidige schattingen zal dit aandeel stijgen
tot zeventig procent in 2050. Naarmate de bevolking toeneemt, komen steden onder steeds grotere druk te staan.
De steden van vandaag en morgen worden geconfronteerd met nieuwe, ongekende
uitdagingen. Hoewel ze slechts twee procent van de landmassa innemen, verbruiken ze zestig procent van alle energie, zorgen ze voor vijfenzeventig procent van de uitstoot en de productie van broeikasgassen en voor zeventig procent van het afval wereldwijd. Naarmate steden uitbreiden, vormen ze een grotere bedreiging voor de biodiversiteit. Ook infrastructuur en voorzieningen komen onder druk te staan, denk aan water, transport en energie. En ze worden kwetsbaarder voor de impact van natuurrampen en klimaatverandering. Als er sprake is van ongecontroleerde ontwikkeling en massatoerisme, dan dreigen culturele erfgoedlocaties hun eigenheid te verliezen en lopen bepaalde uitingen van immaterieel erfgoed gevaar. Tot slot zorgen toenemende ongelijkheid en migratie – in veel gevallen gedreven door conflicten of natuurrampen – in grote steden voor nieuwe sociale kloven, uitsluiting en discriminatie.
Gezien de omvang van deze uitdagingen, beseffen steeds meer steden dat ze het over een andere boeg moeten gooien. Dat betekent onder andere nieuwe manieren van denken, meer betrokkenheid van burgers en meer samenwerking tussen steden.
Dit nummer stelt aan aantal vernieuwende projecten voor. Van vindingrijkheid als overlevingsstrategie in Kinshasa (Congo) tot grote nationale projecten voor de rehabilitatie van mono-industriële steden in Rusland, van het persoonlijke initiatief van een galeriehouder die het kleine stadje Erriadh (Tunesië) deed heropleven, tot het mobiliseren van de bevolking tegen de autoritaire toe-eigening van de openbare ruimte in Warschau (Polen), van solidariteitsbewegingen met migranten in Londen (Verenigd Koninkrijk) tot synergieën die het hart van Havana (Cuba) doet kloppen: het zijn allemaal voorbeelden van hoe creatieve krachten ontstaan en zich ontwikkelen om nieuwe betekenissen en nieuwe perspectieven te bieden aan het het stadsleven. Je kan het "kleine weerstanden" noemen, om de uitdrukking van de Franse schrijver Thomas B. Reverdy te gebruiken, maar ze maken wel degelijk het verschil.
