ISIS/Daesh nam Mosul in en liet het cultureel en religieus erfgoed van de Iraakse stad vervolgens grotendeels in puin achter. Met medewerking van de lokale bevolking en dankzij internationale solidariteit, slaagde Unesco erin om de schade te herstellen en de stad te doen heropleven.
In februari 2018, minder dan een jaar na de bevrijding van de stad, lanceerde Unesco het initiatief ‘Reviving the Spirit of Mosul’. Voor het eerst in haar geschiedenis zou de Organisatie niet alleen de wederopbouw van door oorlog verwoeste erfgoedsites coördineren, maar ook zelf leiden. Het was een bijzonder complexe opdracht: de oude stad was voor 80% verwoest, verlaten door haar inwoners die waren gevlucht voor de gevechten, en bezaaid met niet-ontplofte bommen.
“Zeven jaar later, na het mobiliseren van meer dan 115 miljoen dollar, het opruimen en ontmijnen van de site, het houden van een grootschalig overleg met de lokale gemeenschap en het trainen van meer dan 2.800 Irakezen in restauratie- en erfgoedvaardigheden, rondt Unesco haar werk af en herleeft Mosul. Dit is een collectieve overwinning, die laat zien hoe nuttig multilateralisme kan zijn, met gerichte actie en concrete resultaten,” zegt Audrey Azoulay, directeur-generaal van Unesco.
Erfgoed, cultuur en onderwijs combineren
De beroemde scheefstaande al-Hadba minaret van de al-Nuri-moskee heeft zijn plek in de skyline van de stad herwonnen, terwijl de klokken van de Syrisch-katholieke Al Tahera-kerk en het dominicanessenklooster Notre-Dame de l’Heure weer luiden.
Het initiatief van Unesco resulteerde ook in de renovatie van 400 klaslokalen in en rond Mosul, steun voor de universiteitsbibliotheek, vredeseducatieprogramma's voor meer dan 5.000 leraren en docenten en talrijke culturele projecten die festivals en kunstcentra deden heropleven.
Vlaanderen als voortrekker in erfgoedbescherming
In het kader van de ‘Unite for Heritage Campaign’ van Unesco financierde het Flanders Unesco Trustfund (Departement Kanselarij en Buitenlandse Zaken) in 2018-2019 een project om een methodologie te ontwikkelen voor het systematisch in kaart brengen van de schade aan religieus erfgoed en het inschatten van de noden voor herstel. Door deze aanpak droeg het project bij aan de verzoening tussen de verschillende culturele en religieuze gemeenschappen in Irak.
Deze Vlaamse subsidiëring fungeerde als 'seed money' en trok andere donoren aan, waardoor de impact van het project verder werd vergroot. De steun van Vlaanderen onderstreept het belang van internationale solidariteit bij de bescherming van cultureel erfgoed en de opbouw van duurzame vrede na conflicten.
Lees verder onder de foto’s
