Unesco en de Verenigde Naties hebben in samenwerking met het World Jewish Congress (WJC) een eerste rapport gepubliceerd over de verdraaiing en ontkenning van de Holocaust op sociale mediaplatforms. Het onthult dat deze kwetsende inhoud op alle platforms aanwezig is, maar dat moderatie en educatie het mogelijk maken om deze verschijnselen aanzienlijk te verminderen.
Als onderdeel van hun plan om de ontkenning en verdraaiing van de Holocaust tegen te gaan, probeerden Unesco en de Verenigde Naties de omvang van deze verschijnselen op sociale netwerken objectief te meten, in samenwerking met het World Jewish Congress. Ze gaven onderzoekers van het Oxford Internet Institute de opdracht om 4.000 berichten met betrekking tot de Holocaust te identificeren en te analyseren, op vijf grote platforms: Facebook, Instagram, Telegram, TikTok en Twitter.
Het rapport toont aan dat de ontkenning en verdraaiing van de Holocaust enorm is op Telegram, een platform dat bekend staat om zijn gebrek aan moderatie en duidelijke gebruikersrichtlijnen. Bijna de helft (49%) van de Holocaust-gerelateerde openbare inhoud op dit platform ontkent of verdraait de feiten. Dit percentage stijgt tot meer dan 80% voor berichten in het Duits en ongeveer 50% in het Engels en Frans. Deze berichten, die gemakkelijk toegankelijk zijn voor mensen die op zoek zijn naar Holocaust-gerelateerde informatie op het platform, zijn vaak expliciet antisemitisch.
Op gemodereerde platforms zijn ontkenning en verdraaiing ook aanwezig, maar in mindere mate. Het gaat om 19% van de Holocaust-gerelateerde content op Twitter, 17% op TikTok, 8% op Facebook en 3% op Instagram. Maar de vervalsing van de feiten over de Holocaust neemt dan nieuwe vormen aan: daders leren inhoudsmatiging te ontwijken, door bijvoorbeeld humoristische en parodie memes te gebruiken als strategie om antisemitische ideeën te normaliseren, waardoor deze ideeën mainstream lijken.
Oplossingen om ontkenning en verdraaiing te bestrijden
Het rapport doet een reeks praktische aanbevelingen, waaronder:
- Onlineplatforms moeten toezicht houden op en, indien nodig, actie ondernemen tegen inhoud die de Holocaust ontkent of verdraait, in samenwerking met experts, maatschappelijke organisaties en internationale organisaties.
- Platforms moeten geverifieerde informatie over de geschiedenis van de Holocaust omleiden en zichtbaar maken, zoals Facebook en TikTok doen in hun samenwerking met Unesco en de WJC, met de website aboutholocaust.org.
- Platforms moeten actief samenwerken met leraren en onderwijssystemen om leermiddelen te ontwikkelen en digitaal burgerschapsonderwijs op scholen, universiteiten en niet-formeel onderwijs te ondersteunen. De afgelopen jaren heeft Unesco voor dit doel technische richtlijnen opgesteld, onder meer over de onderwerpen ‘hoe antisemitisme door middel van onderwijs aan te pakken’ en ‘onderwijs over de Holocaust en genocide’.
- Overheden moeten investeren in de ontwikkeling van media- en informatievaardigheden en kritisch denken om leerlingen in staat te stellen (verkeerde) informatie te interpreteren en te beoordelen, zoals gesuggereerd in het Unesco-rapport ‘Futures of Education’, gepubliceerd in november 2021.
- De strijd tegen onlineverdraaiing en ontkenning van de Holocaust moet systematisch en volledig worden geïntegreerd in nationale actieplannen tegen antisemitisme en haatzaaiende uitlatingen.
