150 landen hebben op 30 september 20022 unaniem een Verklaring voor Cultuur aangenomen aan het einde van een driedaagse conferentie die door Unesco was bijeengeroepen. De tekst bevestigt cultuur als een “wereldwijd publiek goed”en weerspiegelt het voornemen van de landen om een sterker cultuurbeleid te voeren.
MONDIACULT was de grootste conferentie over cultuur van de voorbije 40 jaar en bracht bijna 2.600 deelnemers samen gedurende drie dagen in Mexico-Stad. Er waren 150 landen vertegenwoordigd. Ze roepen op om cultuur op te nemen “als een specifiek doel op zich” in de volgende Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties.
Culturele rechten
De tekst definieert een reeks culturele rechten waarmee het overheidsbeleid rekening moet houden, gaande van de sociale en economische rechten van kunstenaars tot artistieke vrijheid, het recht van inheemse gemeenschappen om hun voorouderlijke kennis te beschermen en over te dragen, en de bescherming en bevordering van cultureel en natuurlijk erfgoed.
Regulering van de digitale sector
De Verklaring roept ook op tot substantiële regulering van de digitale sector, met name van de grote platforms, ten behoeve van online culturele diversiteit, de intellectuele eigendomsrechten van kunstenaars en eerlijke toegang tot inhoud voor iedereen.
Strijd tegen de illegale handel in cultuurgoederen opvoeren
In de Verklaring verbinden de regeringen zich er ook toe de strijd tegen de illegale handel in cultuurgoederen op te voeren door meer internationale samenwerking. Zij roepen kunsthandelaars op om objecten waarvan de herkomst niet is bewezen, niet te koop aan te bieden.
De nadruk op ‘onbewezen’ objecten vraagt om de bescherming van archeologische vindplaatsen die kwetsbaar zijn omdat ze niet op een monumentenlijst staan, en om illegale opgravingen en plunderingen te voorkomen. De Verklaring machtigt Unesco om normen en instrumenten voor te stellen om deze uitdagingen aan te gaan.
Virtueel museum
Unesco en Interpol gaan ook een virtueel museum van gestolen cultuurgoederen oprichten. Het zal dienen als een educatief en pedagogisch hulpmiddel, zodat burgers meer te weten kunnen komen over de geschiedenis van deze werken. Het kan mensen ook helpen om de herkomst te onderzoeken van stukken waarover ze niet zeker zijn. Het virtueel museum is gepland voor 2025.
Protest tegen Russische invasie van Oekraïne
Bij het slot van de conferentie hebben vertegenwoordigers van 48 landen geprotesteerd tegen de Russische invasie van Oekraïne. Tientallen afgevaardigden verlieten vrijdag tijdelijk de zaal toen de Russische vertegenwoordiger het woord nam. In een gemeenschappelijke verklaring riepen de vertegenwoordigers van onder meer de Europese Unie, Canada, de Verenigde Staten en Japan op tot een terugtrekking van Rusland uit Oekraïne. Ze hekelden ook de vernieling en plundering van cultuurschatten in Oekraïne. De Russische afgevaardigde, Sergej Obryvalin, noemde de verklaring onaanvaardbaar.
Afspraak om de vier jaar
Op de conferentie is afgesproken dat Unesco vanaf 2025 om de vier jaar een Wereldforum over Cultureel Beleid zal organiseren. De debatten zullen worden gevoed door een Wereldrapport over Cultureel Beleid dat de Organisatie zal uitgeven.
