Duurzaam en samen werken in culturele diversiteit

20 jaar UNESCO Conventie Culturele Diversiteit (2005) & MONDIACULT

Precies twintig jaar na de goedkeuring van de UNESCO-Conventie over de bescherming en bevordering van de diversiteit van cultuuruitingen (2005) blikten we op 20 oktober 2025 terug én vooruit. Tijdens een inspirerende avond vol reflectie, praktijkvoorbeelden en debat stond één centrale vraag centraal: hoe kunnen we culturele diversiteit duurzaam verankeren in het internationale cultuurbeleid én in het Vlaamse veld?

De Vlaamse UNESCO Commissie, het Departement Cultuur, Jeugd en Media en het Fonds voor Cultuurmanagement van de Universiteit Antwerpen organiseerden het symposium ter gelegenheid van dit jubileum van de UNESCO 2005 Conventie voor diversiteit.

Tegelijk was het een momentum om in Vlaanderen MONDIACULT onder de aandacht te brengen: wereldwijd groeit immers de roep om cultuur sterker te verankeren in de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s) van de Verenigde Naties. Pas enkele weken geleden kwamen meer dan 2.500 cultuurmakers en beleidsmakers in Barcelona daarvoor bijeen op de MONDIACULT Conference in Barcelona.

Het symposium nodigde onderzoekers, cultuurprofessionals, beleidsmakers en studenten uit om samen na te denken rond de thema’s culturele diversiteit, duurzaamheid en de toekomst van cultuurbeleid, wereldwijd én in Vlaanderen.

Keynotes en reflecties

De avond werd geopend door Annick Schramme (Universiteit Antwerpen, en Vlaamse UNESCO Commissie) en Lucille Lamaker (Departement Cultuur, Jeugd en Media, Vlaamse UNESCO Commissie). Moderator Tara Van Eycken (Vlaamse UNESCO Commissie) leidde het programma in goede banen.

Lees verder onder de foto's

In de eerste keynote nam prof. Justin O’Connor (University of Adelaide) het publiek mee door de evolutie van het mondiale cultuurbeleid – van MONDIACULT 1982 tot vandaag. Hij belichtte kritisch de rol van de conventie als scharniermoment tussen culturele expressie, creatieve economie en duurzame ontwikkeling, en reflecteerde op de plaats van cultuur in een veranderende wereldorde en polycrisis.

Nora Mahammed, directeur van het TheaterFestival Vlaanderen, bracht een zeer persoonlijke en krachtige reflectie op culturele duurzaamheid en inclusie. Ze riep op om voorbij symbolische representatie te gaan en structureel werk te maken van diversiteit in de cultuursector.

Daarna blikte Josefien Branson, jongerenvertegenwoordiger bij de Vlaamse UNESCO Commissie, terug op haar deelname aan het YOUTH Forum bij de recente MONDIACULT-conferentie.

Lees verder onder de foto's

Praktijkvoorbeelden uit Vlaanderen

In het panelgesprek deelden vier sprekers inspirerende praktijkvoorbeelden en inzichten hoe zij met culturele diversiteit en duurzaamheid in de praktijk aan de slag zijn:

• Chantal Bisschop (Centrum voor Agrarische Geschiedenis) vanuit ervaringen met immaterieel erfgoed, landbouw en klimaatrobuustheid
• Véronique Peters (Circus Zonder Handen) over inclusieve circuseducatie in een diverse Brusselse context
• Franky Devos (VIERNULVIER) met open en scherpe blik op divers en duurzaam werken vandaag als grote Vlaamse Kunstinstelling - in en uit de Vooruit in Gent
• Stijn Debaillie (Designregio Kortrijk) over het vorm geven aan duurzame en nieuwe oplossingen en verbindingen creëren, in de regio zowel als met het internationale UNESCO Creative Cities Network

De waaier aan benaderingen en ervaringen die ze meebrachten, illustreerde meteen ook op hoeveel wijzen culturele diversiteit, creativiteit en duurzaamheid elkaar kunnen versterken – lokaal én internationaal.

Lees verder onder de foto's

Blik op de toekomst

Tijdens de afsluitende reflectie benadrukten Kathleen Ferrier (Nederlandse UNESCO Commissie) en Jorijn Neyrinck (Vlaamse UNESCO Commissie) het belang van samenwerken over allerlei grenzen heen om culturele diversiteit duurzaam te laten floreren en uit te dragen.

Lees verder onder de foto's

Vervolg in 2026 

De inzichten vanuit het symposium vormen ook weer een stapsteen in een langer traject: in 2026 publiceren de Vlaamse UNESCO Commissie en partners een bundel rond MONDIACULT en culturele diversiteit - van UNESCO tot praktijk, als onderdeel van de internationale beweging om cultuur een centrale plaats te geven in de duurzaamheidsagenda van de toekomst.