De gevangengezette Iraanse journalist Ahmad Zeidabadi krijgt dit jaar de UNESCO/Guillermo Cano Wereldprijs voor Persvrijheid. Hij is verkozen door een onafhankelijke internationale jury van mensen uit de media.
Ahmed Zeidabadi is de voormalig hoofdredacteur van de krant Azad en werkt onder meer voor de Teheraanse krant Hamshahari, voor de Perzische nieuwsdienst van de BBC en voor de nieuwssite Rooz. Tevens is hij voorzitter van een van de grootste studentenorganisaties van Iran, de Iraanse Alumuni Vereniging. Als professor politieke wetenschap doceerde hij aan verschillende academische instituten.
Momenteel zit Ahmed Zeidabadi een gevangenisstraf van zes jaar uit. Die kreeg hij in de woelige nasleep van de presidentsverkiezingen in 2009.
Steunbetuiging voor alle opgesloten Iraanse journalisten
Bij het bekendmaken van de beslissing, loofde juryvoorzitter Diana Senghor de inzet van de laureaat: "De beslissing om de Prijs toe te kennen aan Ahmed Zeidabadi is een eerbetoon aan zijn uitzonderlijke moed en engagement voor vrije meningsuiting, democratie, mensenrechten, tolerantie en menselijkheid. Tevens is de Prijs een steunbetuiging voor de talrijke Iraanse journalisten die achter de tralies zitten."
Irina Bokova, directeur-generaal van UNESCO, steunt de keuze van de jury en roept op tot de vrijlating van Ahmed Zeidabadi. "Doorheen zijn carrière bleef hij zich uitspreken voor persvrijheid en vrije meningsuiting. Dit zijn fundamentele mensenrechten die nauw verbonden zijn met alle burgerlijke vrijheiden en ze vormen de basis van een verdraagzame en open samenleving. Daarnaast zijn het essentiële ingrediënten van gerechtigheid en democratisch bestuur."
Beroepsverbod en gevangenisstraf
Ahmed Zeidabadi werd een eerste keer gearresteerd in 2000. Het leverde hem grote bekendheid op. In de gevangenis schreef hij een open brief, die ruim verspreid werd, waarin hij de manier aanklaagde waarop opgesloten journalisten worden behandeld. Minder dan een jaar nadat hij in maart 2001 op borg vrijkwam, vloog hij opnieuw achter de tralies. Hij kreeg 23 maanden en het verbod om gedurende vijf jaar "elke openbare of sociale activiteit, met inbegrip van journalistiek" uit te oefenen. Na zijn vrijlating in 2004, kwam hij al snel terug in aanvaring met het regime, dit keer tijdens de presidentsverkiezingen van 2005, toen hij in verschillende artikels opriep om de nationale verkiezingen te boycotten.
Ahmed Zeidabadi was een van de tientallen Iraanse journalisten die vastgehouden werden na de verkiezingen in 2009. Samen met veertig andere journalisten en ongeveer honderd prominente voorstanders van de beweging die hervormingen bepleitte in het land, werd hij terechtgesteld op beschuldiging van het plannen van een "zachte revolutie" om de regering omver te werpen. Hij werd veroordeeld tot zes jaar gevangenis, gevolgd door vijf jaar intern ballingschap en tot een levenslang beroepsverbod als journalist. Minstens 26 journalisten zitten, net als Ahmed Zeidabadi, nog steeds in de gevangenis.
De UNESCO/Guillermo Cano Wereldprijs voor Persvrijheid bestaat sinds 1997 en wordt jaarlijks uitgereikt naar aanleiding van de Werelddag voor de Persvrijheid op 3 mei. De Prijs eert het werk van een individu of een organisatie ter verdediging en bevordering van de vrijheid van meningsuiting, vooral als deze actie het leven van het individu in gevaar brengt.