Sinds 20 mei berokkenden een reeds aardbevingen flink wat schade in de regio Emilia Romagna in het noorden van Italië, een streek die ook rijk is aan werelderfgoed. Irina Bokova, directeur-generaal van UNESCO, besloot daarom om een dringende technische missie uit te sturen die de opgelopen schade aan de werelderfgoedsites moest opmeten. De missie, die ter plaatse was op 7 en 8 juni 2012, evalueerde eveneens de risico's verbonden aan de evolutie van de aardbevingen en verzamelde informatie over de strategieën van de bevoegde Italiaanse instanties om deze risico's te verkleinen en herstel door te voeren.
Drie werelderfgoedsites blijken aangetast door de aardbevingen: Mantua en Sabbioneta; de kathedraal, Torre Civica en Piazza Grande in Modena; en de renaissancestad Ferrara aan de Po. Ze vertonen ernstige schade maar de toestand is niet catastrofaal.
In de meeste historische gebouwen die de missie evalueerde, veroorzaakte de aardbeving het afbladeren van stukjes pleister- en gipsornamenten (bv. aan de kathedraal van Modena of het Palazzo Ducale in Mantua) en scheuren, vaak vlak langs eerdere scheuren die in het verleden waren hersteld. In het ergste geval bleken gehele bouwelementen te zijn bewogen wat risico's inhoudt voor hun algemene stabiliteit. Dit was onder meer het geval in Rocca Stellata, nabij Ferrara, en aan het Palazzo della Ragione in Mantua. Hier en daar zijn kleine architecturale onderdelen (o.a. torentjes, dakramen, tegels) van de toppen van de hoogste gebouwen naar beneden gevallen of dreigen ze dat te doemn, wat nieuwe gevaren inhoudt voor de onderstaande gebouwen (zoals aan de kerk van Santa Barbara, het Palazzo Ducale van Mantua of aan de oude Ariostea Bibliotheek in Ferrara). Honderden publieke gebouwen, erfgoedeigendommen en musea zijn gesloten voor het publiek in afwachting van een positief antwoord omtrent hun staat.
Hoewel de residentiële gebouwen de aardbeving over het algemeen beter hebben doorstaan, moet de situatie geval per geval worden bekeken. De missie heeft begrepen dat duizenden huiseigenaars, vooral in Ferrara, vragen dat hun eigendom technisch wordt onderzocht op stabiliteit. Ook het complexe waterbeheersysteem van de Po-delta, nabij Ferrara, is gedeeltelijk verstoord door schade aan gebouwen, pompen, kleine dijken en bruggen. Deze schade, die nog steeds verder wordt opgemeten, kan irrigatie op de velden verhinderen bij droogte of overstromingen veroorzaken in het regenseizoen.
De verschillende bevoegde autoriteiten doen hun uiterste best en werken in nauw overleg met de gemeentelijke autoriteiten en het Departement voor Burgerlijke Bescherming. Ze werken de klok rond in moeilijke omstandigheden om de schade op te meten en de juiste noodmaatregelen te treffen: het plaatselijk stutten, het plaatsen van verstevigingsringen rond torens en het in veiligheid brengen van schilderijen en beelden om de mogelijkheid op meer schade tegen te gaan. Het controleren van het grote aantal gebouwen is een grote uitdaging, ook al omdat de kans op nieuwe aardbevingen reëel blijft.
Een kort rapport over de situatie van het werelderfgoed in Noord-Italië zal worden voorgesteld op de vergadering van het Werelderfgoedcomité in Sint Petersburg van 24 juni tot 6 juli 2012.
