Op voorstel van de Vlaamse regering zal ons land de Geelse Gezinsverpleging en Sint-Dimpnaverering voordragen voor opname op het Register van Goede Borgingspraktijken.
Het Register van Goede Borgingspraktijken is een van de instrumenten van de Unesco-conventie voor het Borgen van Immaterieel Cultureel Erfgoed van 2003. Het omvat programma's, projecten en activiteiten die de principes en doelstellingen van de Conventie het best reflecteren. Met dat register wil Unesco vooral goede praktijken in de omgang met immaterieel erfgoed zichtbaar maken en die wereldwijd als inspirerend voorbeeld inzetten. Vlaanderen heeft momenteel twee praktijken op dit Register: het borgen van de Beiaardcultuur en het borgen van volkssporten en -spelen (Ludodiversiteit).
Gezinsverpleging
Geel is bekend van het gebruik om psychiatrische patiënten op te vangen en te verplegen in gezinsverband. Zowel voor de pleeggezinnen als voor de hele Geelse gemeenschap is de gezinsverpleging een onderdeel van het dagelijks leven en het collectieve geheugen.
Ontstaan
De gezinsverpleging ontstond in de dertiende eeuw vanuit de devotie van de Heilige Dimpna, patrones van geesteszieken. Van overal en met velen kwamen bedevaarders naar Geel om boete te doen en genezing af te smeken. De toeloop was zo massaal dat er een ziekenkamer werd gebouwd. Vanwege het groot aantal patiënten ontstond hiervoor al snel een wachttijd, waarop de inwoners van Geel hen tijdelijk onderdak verleenden. Op die manier is de gezinsverpleging ontstaan.
Omkadering
Om deze zorgtraditie levend te houden, is er een brede omkadering voorzien. Zo wordt de lokale samenleving geactiveerd door middel van de Dimpnadagen, het spektakel GheelaMania, ontmoetingsplekken voor de pleeggezinnen en ondersteuning vanuit het Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum en het Gasthuismuseum. De wisselwerking tussen al die initiatieven is verankerd in de gezinsverplegingsraad.
“Het zorgmodel is een grote meerwaarde voor de diversiteit van het immaterieel cultureel erfgoed,” aldus Vlaams minister van Cultuur Jan Jambon. “De Unesco-voordracht is een uitgelezen kans om deze praktijk internationaal uit te dragen."
België dient het dossier in maart 2022 in bij Unesco. In december 2023 wordt bekendgemaakt of de Geelse Gezinsverpleging en Sint-Dimpnaverering op het Register van Goede Borgingspraktijken komen.