De lidstaten van UNESCO besloten tijdens de 36ste bijeenkomst van de Algemene Conferentie, van 25 oktober tot 10 november 2011, om voortaan op 13 februari Wereldradiodag te vieren. De datum herinnert aan de eerste uitzending van VN Radio in 1946. Wereldradiodag wordt toegevoegd aan de lijst van officiële internationale dagen die uitgaan van de Verenigde Naties.
De talrijke voordelen van radio
Het initiatief om jaarlijks een Wereldradiodag te houden, komt van Spanje, daarin aangemoedigd door de Academia Española de la Radio. Het is ingegeven door de populariteit van radio en zijn unieke kwaliteiten als een relatief goedkope technologie - zowel voor uitzenden als ontvangen - waarmee een internationaal, nationaal en lokaal publiek kan worden aangesproken. Omdat radioproductie relatief eenvoudig en goedkoop is, heeft het medium bewezen ideaal te zijn om in te zetten in gebieden waar veel analfabetisme is of om bijzondere doelgroepen te bereiken zoals linguïstische of culturele minderheden. Bovendien is radio in veel streken het enige medium waarover mensen beschikken en zeker het enige dat open staat voor meningen van vrouwen, jongeren en armen. Radio is ook een essentieel onderdeel bij systemen die waarschuwen voor nakende natuurrampen en bij hulpverlening achteraf. En door de mogelijkheden van de digitale technologie maakt radio een evolutie door die nieuwe vormen mogelijk maakt zoals internetradio en podcasts die toegankelijk zijn via computers en mobiele toestellen zoals gsm's of muziekspelers en zo een bredere verspreiding in de hand werken.
Ondanks de vele voordelen van radio, wordt het potentieel ervan niet ten volle benut. Ongeveer een miljard mensen blijven verstoken van radio ook al worden er voortdurend innovatieve toepassingen voor gevonden. Er is dus nog ruimte zat voor het vergroten van de belangstelling en de steun voor radio, onder meer om het uitwisselen van ideeën en goede voorbeeldpraktijken te bevorderen. Alhoewel radio voor miljarden mensen het enige toegankelijke massamedium is, dreigt het te worden overvleugeld door digitale technologieën die hoog op de internationale agenda staan ingeschreven. Een Wereldradiodag kan het belang van het medium beklemtonen en een stimulans geven aan nieuwe initiatieven en toepassingen op het vlak van beleid, verspreiding en gebruik.
Wat heeft UNESCO met radio?
UNESCO beschouwt radio als een bijzonder instrument voor het uitvoeren van haar mandaat. Het helpt bij het vervullen van het engagement van de Organisatie om "de communicatiemiddelen tussen mensen te ontwikkelen en te vergroten met het oog op het verbeteren van het wederzijds begrip" en draagt bij tot de "vrije uitwisseling van ideeën in woord en beeld" om zelfs de meest afgelegen gebieden en de meest achtergestelde mensen te bereiken met educatieve en culturele programma's.
Radio speelt een grote rol in de inspanningen van UNESCO om het concept van vrije, onafhankelijke en pluralistische media zo wijd mogelijk te verspreiden. Zo zorgt de Organisatie onder meer voor de verspreiding van eenvoudige uitzendplatforms (de zogenaamde Radio-in-a-box opstartkits met kortegolf- en satellietradio's) in afgelegen gebieden en leidt ze mensen op om ermee om te gaan. Daarbij gaat zowel aandacht naar de louter technische aspecten als naar de inhoudelijke invulling van radio-uitzendingen.
Doelstellingen van Wereldradiodag
Het was UNESCO directeur-generaal Irina Bokova die voorstelde om Werelradiodag te houden op 13 februari. Met de viering van de dag wil de Organisatie mensen en media meer bewust maken van het belang van radio, overheden aanzetten om informatie beschikbaar te maken via radio, en netwerking en samenwerking tussen radiozenders wereldwijd stimuleren.
Het concept van de Wereldradiodag is vooraf afgetoetst bij allerlei betrokken partijen zoals vakorganisaties, openbare en commerciële radio-omroepen, relevante ngo's, stichtingen, bilaterale ontwikkelingsagentschappen, de lidstaten van UNESCO en verschillende agentschappen, fondsen en programma's binnen de Verenigde Naties. Daaruit bleek dat er een breed draagvlak bestond voor de viering van een Werelradiodag waarvoor men animo wil creëren door het gebruik van sociale media, jaarlijkse overkoepelende thema's, gelegenheidsuitzendingen, enz…