29 partners ondertekenden het convenant Het erfgoed van de Eerste Wereldoorlog als Unesco werelderfgoed in het bezoekerscentrum Westfront aan de Nieuwpoortse Ganzepoot op 11 juni 2015. Hiermee engageren alle betrokken actoren zich om samen de erkenning van 18 WO I-sites in de Westhoek als werelderfgoed voor te bereiden.
Internationale werelderfgoednominatie
In 2014 selecteerde Geert Bourgeois als minister van Onroerend Erfgoed de WO I-sites die Vlaanderen wil laten erkennen als werelderfgoed. Het gaat over 18 sites, hoofdzakelijk militaire begraafplaatsen en monumenten voor de vermisten. Deze sites zijn allemaal al beschermd als monument. Ze vormen de Vlaamse bijdrage aan een groter Frans-Belgisch dossier om het WOI-erfgoed van het voormalige Westelijke front als werelderfgoed te nomineren.
Wallonië selecteerde op zijn beurt 7 sites en Frankrijk 70, van aan de kust tot aan de Duits-Zwitserse grens. De bedoeling is om het internationale dossier begin 2017 in te dienen bij Unesco. In de zomer van 2018 zou het Werelderfgoedcomité van Unesco dan beslissen om het erfgoed van de Eerste Wereldoorlog al dan niet in te schrijven op de Werelderfgoedlijst.
Motivering
Het dossier schuift 3 argumenten naar voren om het Wereldergoedcomité te overtuigen: de nieuwe traditie van dodencultus waarbij iedereen ongeacht nationaliteit, klasse en geloof, herdacht wordt, een nieuwe typologie van architecturale constructies en de blijvende herinnering die oproept tot vrede en verzoening.
Consultatieronde
Sinds de bekendmaking van de Vlaamse selectie organiseerde het agentschap Onroerend Erfgoed een uitgebreide informatie- en consultatieronde met verschillende partners. Overheden en administraties van alle bestuursniveaus, beheerders en eigenaars van de geselecteerde sites, en organisaties uit het maatschappelijke middenveld werden uitgenodigd om een dialoog aan te gaan over het Werelderfgoeddossier. De betrokkenheid van alle partners is immers cruciaal voor het succes van dit WO I-Werelderfgoeddossier.
De ondertekenaars van het convenant zijn de betrokken overheden op alle bestuursniveaus, de beheerders van miliatire begraafplaatsen en andere herdenkingssites, en landbouw- en bedrijfsorganisaties.
Geplande samenwerking
Het convenant wil de best mogelijke omstandigheden creëren om het nominatiedossier uit te werken. De partners zullen samen de kern- en bufferzones voor de geselecteerde sites bepalen. De kernzones zijn de sites zelf, de bufferzones moeten het landschap rond de sites vrijwaren zodat de geïdentificeerde uitzonderlijke universele waarden van de kernzones beschermd en bewaard worden.
Het convenant voorziet ook een beheersplan met enerzijds een focus op het behoud en beheer van het erfgoed, en anderzijds op de duurzame ontwikkeling van de omgeving. Alle actoren zullen het dossier zowel tijdens het nominatieproces als bij een erkenning opvolgen, evalueren en eventueel bijsturen.
Volgende sites in Vlaanderen maken deel uit van het WO I-werelderfgoeddossier:
Nieuwpoort
Monument voor de vermisten Nieuport Memorial
Diksmuide
Duitse militaire begraafplaats Vladslo
Crypte van de IJzertoren
Alveringem
Belgische militaire begraafplaats Oeren
Houthulst
Belgische militaire begraafplaats Houthulst
Langemark-Poelkapelle
Duitse militaire begraafplaats Langemark
Canadees monument The Brooding Soldier
Zonnebeke
Gemenebest militaire begraafplaats Tyne Cot cemetery
Cluster van Gemenebest militaire begraafplaats Doelbos
Ieper
Gemenebest militaire begraafplaats Essex Farm cemetery
Cluster van Gemenebest militaire begraafplaatsen Pilkem
Monument voor de vermisten Menin Gate
Gemenebest militaire begraafplaats Bedford House cemetery
Cluster van Gemenebest militaire begraafplaatsen Palingbeek
Heuvelland
Franse Cluster van militaire begraafplaatsen Kemmelberg
Cluster van Gemenebest militaire begraafplaatsen Spanbroekmolen
Mesen
Iers monument Island of Ireland Peace Tower
Poperinge
Gemenebest militaire begraafplaats Lijssenthoek mil. cemetery
