Aan het einde van het tweede Wereld Water Forum in Den Haag, stelde Koïchiro Matsuura een initiatief voor van de Verenigde Naties dat zal worden gecoördineerd door de UNESCO en dat tot doel heeft een wereldwijde evaluatie op te stellen van de beschikbare waterbronnen. Water wordt immers één van de meest schaarse goederen in de komende jaren. In een eerste fase zal er werk worden gemaakt van een Wereld Water Rapport. De eerste editie is gepland voor binnen twee jaar, waarna het om de twee jaar zak worden vernieuwd.
Universeel
Het rapport zal een centraal element zijn van een breder VN programma dat de ontwikkelingslanden zal bijstaan in de evaluatie en het beheer van hun waterbronnen, met bijzondere aandacht voor waterkwaliteit, volksgezondheid en rivierbeheer. Het programma zal onder meer een universele methodologie ontwikkelen voor de evaluatie van waterbronnen en een water informatienetwerk oprichten.
Naast het huisvesten van het secretariaat van het programma, zal de UNESCO in de opstartfase instaan voor het werven van fondsen bij de diverse donors: regeringen, internationale financiële instellingen, de privé sector en NGOs.
Uitdaging
Ondanks de enorme vooruitgang van de wetenschappen, weten we nog steeds te weinig over het water, aldus Matsuura. "Galileo's opmerking -dat we meer weten over de hemellichamen dan over het water dat voor onze ogen stroomt- houdt nog steeds steek de dag van vandaag. We hebben nog heel wat wetenschappelijke uitdagingen voor de boeg: de accurate evaluatie van de waterbronnen en de verversing van het grondwater, stroming en waterafvoer. De hydrologie, de basiswetenschap van de watercyclus, moeten we koesteren, niet enkel voor de drang naar wetenschappelijke vooruitgang, maar ook om relevante kennis voor het beleid aan te brengen."
Matsuura plaatst het nieuwe programma ook in de ruimere context van de steeds dringender nood voor waterveiligheid. Hij wijst er op dat "waterschaarste een uiterst zorgwekkend fenomeen is dat al voor chronische problemen zorgt in bepaalde gebieden. En met de wetenschap in het achterhoofd dat de vraag voor irrigatie en drinkwater nog serieus zal toenemen de komende 25 jaar, is het duidelijk dat dit een zeer kritiek thema is."
Waterveiligheid
"Waterveiligheid in de 21e eeuw is een doelstelling die we allemaal delen," zegt Matsuura. "Ik pleit er dan ook voor dat de UNESCO er alles zal aan doen om het mee te helpen te realiseren. Sinds haar oprichting, neemt de UNESCO een unieke plaats in binnen het systeem van de Verenigde Naties, als de kennis organisatie van de familie. In de complexe kennismaatschappij van de 21e eeuw is die bijzondere plaats van strategisch belang. Wetenschappen en onderwijs -en ook communicatie en cultuur- zullen de drijvende krachten zijn van het proces om te komen tot waterveiligheid. Het Internationaal Hydrologisch Programma van de UNESCO is in dat opzicht een uiterst waardevol instrument. De problemen van waterschaarste en uiteenlopende belangen tussen stroomopwaarts en stroomafwaarts gelegen landen kunnen enkel een blijvende oplossing vinden door samen aan een geïntegreerd waterbeheer te werken." Een ander aspect van het nieuwe waterprogramma waar de UNESCO veel belang aan hecht, is het voorkomen en oplossen van conflicten die zouden kunnen ontspruiten uit het groeiende watertekort tussen verschillende groepen watergebruikers of staten die waterstromen delen.
