Unesco Vlaanderen

Bescherming van traditionele sporten en spelen als inspirerende borgingspraktijk van immaterieel erfgoed

Gepubliceerd op 01/12/2022 door Unesco Platform Vlaanderen

Een internationaal programma voor het borgen van traditionele sporten en spelen – waar Vlaanderen actief in is – is ingeschreven op Unesco’s Register van Goede Borgingspraktijken van Immaterieel Cultureel Erfgoed. Dat gebeurde op 1 december 2022 op de bijeenkomst van het Intergouvernementeel Comité voor de Borging van het Immaterieel Cultureel Erfgoed in de Marokkaanse hoofdstad Rabat.

De Italiaanse Associazione Giochi Antichi lanceerde Tocatì, een programma dat gericht is op het borgen van traditionele sporten en spelen zoals krulbollen, sjoelen, boogschieten en touwtrekken. Naast Italië zijn ook België, Cyprus, Frankrijk en Kroatië actief in het programma.

‘Tocatì’ betekent in het Italiaans ‘het is aan jou’, wat verwijst naar de wereld van sport en spel. Jaarlijks is er het Tocatì-festival in Verona waar internationale groepen beoefenaars er hun sporten en spelen demonstreren, en is er ook een internationaal colloquium waar projecten rond het zorg dragen voor traditionele sporten en spelen worden gedeeld. Het festival brengt duizenden mensen op de been.

De vijf belangrijkste doelstellingen van het Tocatì-programma zijn:

  • het versterken van een gemeenschappelijke basis voor uitwisseling tussen beoefenaars en instellingen;
  • een proces opzetten voor de participatieve identificatie, documentatie en monitoring van traditionele spelen en sporten;
  • de overdracht van traditionele spelen en sporten in formeel en niet-formeel onderwijs verbeteren;
  • gemeenschappen versterken en beschermen en hun vermogen vergroten om de toegang tot openbare ruimten te beveiligen en deze te beheren;
  • gemeenschappen, groepen, individuen, instellingen en andere belanghebbenden betrekken bij innovatieve initiatieven voor capaciteitsopbouw.

Deze doelstellingen zijn vastgesteld door middel van overleg met de gemeenschap en bijeenkomsten op lokaal, nationaal en internationaal niveau en hebben Tocatì dynamisch gevormd, wat heeft bijgedragen aan de groeiende deelname en het bereik van het programma.

Ludodiversiteit

De manier waarop we in Vlaanderen traditionele sporten en spelen borgen, is onder de noemer ‘ludodiversiteit’ in 2011 ingeschreven op Unesco’s Register van Goede Borgingspraktijken als een voorbeeld dat andere erfgoedgemeenschappen kan inspireren.