Minder dan 10 procent van de inschrijvingen op de Werelderfgoedlijst liggen in Sub-Sahara Afrika. Een nieuw plan van het Werelderfgoedcomité wil daar verandering in brengen.
Tijdens de 45ste bijeenkomst van het Werelderfgoedcomité is de eerste ‘Strategie voor werelderfgoed in Afrika’ aangenomen. De strategie bevat concrete doelen en acties om het Afrikaans erfgoed beter te beschermen en promoten. Het gaat onder meer om het opleiden van experten, het bieden van financiële en technische steun voor het beschermen van erfgoedsites, en het bieden van hulp bij het opstellen van nominatiedossiers voor de Werelderfgoedlijst.
Naar een meer evenwichtige en inclusieve lijst
Er zijn vijf Afrikaanse sites toegevoegd aan de Werelderfgoedlijst in 2023. Daarmee is de symbolische mijlpaal van 100 Afrikaanse inschrijvingen bereikt.
Zo zijn er de eerste twee inschrijvingen voor Rwanda: ‘Nyungwe Nationaal Park’ en ‘Herdenkingssites van de genocide: Nyamata, Murambi, Gisozi en Bisesero’. Deze inschrijvingen volgen na jarenlange steun van Unesco en haar partners aan Rwanda om zijn nominaties in te dienen.
Deze vooruitgang is nog maar het begin. Unesco werkt nauw samen met elf Afrikaanse lidstaten die nog geen inschrijvingen op de Werelderfgoedlijst hebben. Bedoeling is dat ze in de komende jaren een site kunnen voordragen.
Bedreigd werelderfgoed redden
Afrika is ondervertegenwoordigd op de Werelderfgoedlijst maar oververtegenwoordigd op de Lijst van bedreigd werelderfgoed. Unesco werkt samen met Afrikaanse landen om hun erfgoed te redden.
Deze aanpak slaagde dit jaar voor de site ‘de Tombes van Buganda-koningen bij Kasubi’ (Oeganda). De site werd in 2010 verwoest door een hevige brand, waardoor de site werd ingeschreven op de Lijst van bedreigd werelderfgoed. Via een plan dat is uitgevoerd door de Oegandese autoriteiten en haar lokale gemeenschappen, in nauwe samenwerking met Unesco en met de financiële steun van Japan, Noorwegen, het Erfgoed Noodfonds van Unesco en het Afrikaans Werelderfgoedfonds, is de plek gerehabiliteerd. Het rehabilitatie- en wederopbouwprogramma werd in de zomer van 2023 voltooid. Bijgevolg schrapte het Werelderfgoedcomité de site van de Lijst van bedreigd werelderfgoed op 12 september 2023.
Zo is een nieuwe stap gezet naar het doel om het aantal Afrikaanse sites op de Lijst van bedreigd werelderfgoed te halveren tegen 2029.
Een nieuwe generatie jonge Afrikaanse professionals
Afrika heeft de jongste bevolking ter wereld: 70% ten zuiden van de Sahara is jonger dan 30 jaar. Zo’n groot aantal jonge mensen is een kans voor de groei van het continent. Unesco zet zich in voor het bieden van professionele kansen op het gebied van erfgoed.
Het Mentorschapsprogramma voor Afrikaanse Erfgoedprofessionals creëert kansen voor Afrikaanse professionals om hun expertise op het gebied van natuurlijk en/of cultureel erfgoed te vergroten. Sinds 2021 heeft het al 40 professionals opgeleid (20 vrouwen en 20 mannen).
Unesco ondersteunt ook een sterkere betrokkenheid van universiteiten bij het opbouwen van expertise op het vlak van erfgoed, met name door de ontwikkeling van erfgoedgerelateerde curricula en het oprichten van aan erfgoed gewijde Unesco-leerstoelen.
