Koraalriffen staan onder grote druk en dreigen te verdwijnen voor het einde van de eeuw. Unesco komt met een plan om ontwikkelingslanden te helpen om deze waardevolle gebieden beter te beheren en beschermen.
De koraalriffen die op de Werelderfgoedlijst van Unesco staan, beslaan samen meer dan een half miljoen km2 – zowat de grootte van Frankrijk – en vertonen een uitzonderlijke biodiversiteit. Ze spelen een cruciale rol bij het absorberen van koolstofemissies en beschermen kustlijnen tegen stormen en erosie. Meer dan honderd inheemse gemeenschappen zijn rechtstreeks van koraalriffen afhankelijk voor hun levensonderhoud. Bovendien dienen ze als referentiepunten voor de gevolgen van klimaatverandering die overal riffen aantasten.
De huidige wetenschappelijke gegevens over koraalriffen zijn uiterst zorgwekkend. Riffen verbleken veel sneller dan aanvankelijk gedacht. ‘Gebleekte’ koralen zijn zeer kwetsbaar en sterven steeds vaker af. Dit jaar vond voor het eerst ook massale koraalverbleking plaats in een traditioneel koelere La Niña-periode. In het huidige emissiescenario dreigen alle riffen die op de Werelderfgoedlijst staan tegen het einde van de eeuw te verdwijnen.
Lokale druk verminderen om riffen de beste overlevingskans te geven
Stijgende oceaantemperaturen, als gevolg van de wereldwijde CO2-uitstoot, vormen wereldwijd de grootste bedreiging voor koraalriffen. De meest recente gegevens van de Intergouvernementele Werkgroep inzake Klimaatverandering (IPCC) bevestigen dat landen de koolstofemissies drastisch moeten verminderen om de doelstellingen van de in 2015 gesloten Overeenkomst van Parijs te halen. Maar de meeste koraalriffen hebben ook te maken met een mix van lokale druk, zoals vervuiling, overbevissing of vernietiging van leefomgeving. Unesco mobiliseert haar middelen en haar partners om de lokale druk te verminderen en koraalriffen hun beste overlevingskans te geven.
Unesco en het door de VN geleide private/publieke Global Fund for Coral Reefs gaan samenwerken en de investeringen voor klimaatbestendigheidsstrategieën in riffen die op de Werelderfgoedlijst in ontwikkelingslanden staan, opvoeren. Ze zullen zich toeleggen op het verminderen van lokale oorzaken van achteruitgang, het versterken van het duurzaam beheer van beschermde mariene gebieden en het ondersteunen van lokale gemeenschappen.
Het succes van het Resilient Reefs Initiative
Het nieuwe grootschalige plan bouwt voort op het succesvolle Resilient Reefs Initiative, gelanceerd in 2018. De afgelopen vier jaar werkten Unesco en haar partners op 4 proeflocaties in Australië, Belize, Frankrijk (Nieuw-Caledonië) en Palau. Het project toont aan dat de lokale druk kan worden verminderd door actief in te grijpen en dat het versterken van lokale gemeenschappen hen helpt hun inkomen en levensonderhoud aan te passen aan de veranderende realiteit.
