Het Intergouvernementeel comité voor de borging van het immaterieel cultureel erfgoed besliste op 1 juli 2022 om het koken van Oekraïense borsjtsj in te schijven op de Lijst van immaterieel cultureel erfgoed dat dringend borging nodig heeft.
Borsjtsj, borsjt, borscht of borsh is een soep op basis van rode bieten die in verschillende landen van de regio wordt gegeten. In Oekraïne maakt het deel uit van het familie- en gemeenschapsleven. Festivals en culturele evenementen zijn eraan gewijd. In 2020 werd het opgenomen in de nationale lijst van elementen van immaterieel cultureel erfgoed van Oekraïne en kwam het in aanmerking voor inschrijving op de Representatieve lijst van het immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid in de cyclus van 2023 van het comité.
Snellere procedure
Vanwege de aanhoudende oorlog en de negatieve impact ervan op de traditie, verzocht Oekraïne de lidstaten van het comité om de procedure te versnellen voor het inschrijven van het koken van borsjtsj op de Lijst van immaterieel cultureel erfgoed dat dringend borging nodig heeft. Het comité stemde daarmee in volgens de regels van Unesco’s Conventie voor de borging van het immaterieel cultureel erfgoed.
De Lijst van immaterieel cultureel erfgoed dat dringend borging nodig heeft, heeft tot doel aandacht te vestigen op de bescherming van immaterieel cultureel erfgoed waarvan de levensvatbaarheid in gevaar komt ondanks de inspanningen van de gemeenschap of de lidstaat. Door inschrijving op de lijst kunnen belanghebbenden internationale samenwerking aangaan en wordt hulp geboden bij het ontwikkelen en uitvoeren van een specifiek actieplan voor veiligheid.
Het comité is van mening dat de oorlog de levensvatbaarheid van de traditie bedreigt. Doordat zoveel mensen op de vlucht zijn, kunnen ze de groenten voor borsjtsj niet telen of koken. Ze kunnen ook niet samenkomen om van borsjtsj te genieten en dat ondermijnt het sociale en culturele welzijn.
Populair traditioneel gerecht
De cultuur van borsjtsj koken wordt al lang beoefend en gevierd in alle regio's van Oekraïne, waarbij gemeenschappen, families en restaurants hun eigen versies van dit traditionele en populaire gerecht ontwikkelen. Het weerspiegelt lokale kenmerken en producten, afhankelijk van de regio. Variaties van borsjtsj kunnen paddenstoelen, vis of paprika's bevatten. Of het nu als onderdeel van een bruiloftsmaaltijd is, het middelpunt van voedselgerelateerde wedstrijden of als aanjager van het toerisme, borsjtsj wordt beschouwd als onderdeel van het weefsel van de Oekraïense samenleving, identiteit en traditie.
