Unesco Vlaanderen

Stop homofobie op school

Gepubliceerd op 23/07/2012 door Unesco Platform Vlaanderen

Elke dag ervaren studenten over de hele wereld een schending van hun fundamentele, universele mensenrecht op onderwijs tengevolge van discriminatie of geweld dat ze ondergaan omwille van hun werkelijke of vermeende seksuele geaardheid of genderindentiteit. Ze zijn het doelwit van gaybashing of homopesten. VN secretaris-generaal Ban Ki-moon noemt homopesten "een morele schande, een ernstige schending van de mensenrechten en een bedreiging voor de volksgezondheid."

Pesten op basis van seksuele voorkeur of genderidentiteit wordt homopesten genoemd. Het zijn niet enkel holebi of transgender jongeren die er het slachtoffer van worden maar ook jongeren van wie pestkoppen vermoeden dat ze tot een van deze groepen behoren, bijvoorbeeld omdat ze zich vrouwelijker of mannelijker gedragen of kleden dan wat als de norm wordt beschouwd.

Impact van homopesten

Homopesten zorgt ervoor dat leerlingen vaker afwezig blijven van school, dat ze hun opleiding niet afmaken en leidt tot slechtere schoolresultaten. Homopesten kan ook een negatieve invloed hebben op de mentale en psychische gezondheid van jongeren, hetgeen eveneens een negatieve impact heeft op hun opleiding. Studies tonen een duidelijk verband aan tussen herhaaldelijke, langdurige homofobe pesterijen en depressie, angst, verlies van (zelf)vertrouwen, sociaal isolement, schuldgevoelens en slaapstoornissen. Leerlingen die het doelwit zijn van homofobe pesterijen zijn meer dan andere leeftijdsgenoten geneigd om zichzelf pijn te doen of zelfmoord te plegen.

Homopesten heeft een impact op de slachtoffers, de pesters, de omstaanders en de hele schoolomgeving. Homopesten heeft ernstige pedagogische gevolgen. Het is een schending van het universele recht op onderwijs, het is een vorm van discriminatie en uitsluiting, en het is in strijd met het beginsel van veilige scholen. Het is met andere woorden een educatief probleem dat moet worden aangepakt door het onderwijs.

Wat doet UNESCO?

In december 2011 organiseerde UNESCO de eerste VN-bijeenkomst om het homopesten op school te bespreken. Er kwamen deskundigen van VN-agentschappen, ngo's, ministeries van Onderwijs en academische instellingen uit meer dan 25 landen op af. Na afloop van de bijeenkomst was er een duidelijk zicht op de omvang van het probleem en op bestaande voorbeeldpraktijken inzake preventie en aanpak.

De bevindingen van de bijeenkomst zijn gebundeld in een publicatie: Good Policy and Practice in HIV and Health Education - Booklet 8: Education Sector Responses to Homofobic Bullying.

De voornaamste thema's die de publicatie behandelt zijn:

  • Aard en omvang van homopesten in scholen
  • Manieren om homopesten op school aan te pakken
  • Manieren om een beleid te ontwikkelen en uit te voeren om homopesten te bestrijden
  • Leerplannen en leermethoden
  • Opleiding en ondersteuning van leerkrachten
  • Voorbeelden van hoe een school kan omgaan met slachtoffers, pesters en omstaanders
  • Voorbeelden van samenwerking tussen het onderwijs en burgers & maatschappelijke organisaties

De publicatie is voorgesteld op een bijeenkomst op 16 maart 2012. Er kwamen vertegenwoordigers van organisaties uit Brazilië, Turkije, Europa en de VS op af, evenals regeringsvertegenwoordigers uit Namibië, Europa en de VS.


Good Policy and Practice in HIV and Health Education - Booklet 8: Education Sector Responses to Homofobic Bullying

Stopping Violence in Schools: A guide for Teachers

En finir avec la violence à l'école: Guide à l'intention des enseignants