In haar film Sur le fil du Zénith neemt filmmaker Natyvel Pontalier een duik in de cultuur van haar Gabonese voorouders, die eeuwen geleden moest wijken voor die van christelijke kolonisten.
Vanuit een persoonlijke beleving en levensverhaal deelt Natyvel Pontalier (tevens commentaarstem) haar zoektocht om als Belgische jonge vrouw met een migratieachtergrond haar weg te vinden en aan te knopen met een veruit onbekend deel van haar verleden. Met een inwijding in het traditionele ritueel rond de ‘Byeri’ (reliekhouder waarin de stoffelijke resten van voorouders worden bewaard) en het verbinden met de lijn van haar voorouders vindt Natyvel een manier om haar als het ware gespleten bestaan samen te brengen. Het gaat om immaterieel cultureel erfgoed als vehikel en drager van gelaagde identiteit, niet vanuit een soort van nostalgische benadering, maar vanuit een existentiële vraagstelling: Wie ben ik? Waarvandaan kom ik? Wat draag ik in mij mee van de bronnen van mijn bestaan? De film biedt een reflectie over de onvoldragen en ‘ontheemde’ ervaring van veel mensen in Europa die een migratie-verleden meedragen waarin lijnen zijn verbroken en kennis en rituelen ontbreken, en de sporen en verderlopende impact van de christelijke kolonisatie tot op vandaag, zowel in de landen van herkomst (waar heel wat tradities zijn vervreemd en verwaterd door verkettering en onderdrukking ervan) als in de Europese landen, waar op vandaag talloze nakomelingen leven zonder binding en houvast.
Eervolle vermelding
Uit de vijf genomineerde documentaires koos de jury ook een film die volgens haar een eervolle vermelding verdient: Long Live the Dead van Sofie Hanegreefs & Kris Pannecoucke.
Long Live the Dead is een krachtig etnografisch portret van een ‘troubadour’ in Ghana, die als verteller, muzikant en erfgoeddrager het maatschappelijk belang en het respect voor voorouders in de omgang met het leven en de dood belichaamt. Tegen de achtergrond van debat rond repatriëring van voorouderlijke menselijke resten die zich in koloniale collecties bevinden, is dit een erg relevante documentaire.
De film is een verrassend portret van de hedendaagse omgang met aloude tradities van rouw en afscheid, en van liefde voor het traditionele muzikale genre ‘Kologo’. Een toegankelijke actuele film van levend erfgoed in een Afrikaanse context dat continu zijn weg verder zoekt en evolueert met nieuwe contexten en generaties vanuit de betekenisgeving en houvast voor de omgang met leven en dood, afscheid en rouw, gesitueerd in de samenleving (rijkdom, maatschappelijke en wettelijke veranderingen enz).
Partner
De Vlaamse Unesco Commissie is partner van het Afrika Filmfestival vanuit de overtuiging dat dit evenement een tastbare bijdrage levert aan de verwezenlijking van de basisfilosofie van Unesco. Door zijn aandacht voor diversiteit, vrijheid van meningsuiting en interculturele dialoog draagt het Afrika Filmfestival bij aan vredesopbouw en verdraagzaamheid in onze hedendaagse samenleving.
