De voorbije jaren is de charterverzameling van het archief van de Oude Leuvense universiteit (1425-1797) volledig gerestaureerd en gedigitaliseerd. Deze documenten geven een grondig inzicht in de werking van en het leven aan de vroegmoderne universiteit. De charters zijn voortaan zowel fysiek als digitaal te raadplegen.
De charterverzameling van het archief van de Oude Leuvense universiteit bevat honderden historische documenten die het juridisch kader bepaalden waarbinnen de universiteit functioneerde ten tijde van het ancien régime, vanaf haar stichting in 1425 tot de opheffing in 1797. In de collectie vind je pauselijke privileges en andere oorkondes, vaak op perkament en voorzien van wassen zegels en zegelstaarten in zijde. In 2013 zette Unesco het archief van de Oude Leuvense universiteit op het register 'Memory of the World'
“Het archief van de Oude Leuvense universiteit, dat we delen met het Rijksarchief in Leuven, is uniek door zijn volledigheid”, zegt Marc Nelissen, hoofd van het Universiteitsarchief. “Het is in Europa één van de meest homogene universiteitsarchieven uit het ancien régime. Afgezien van hun institutionele en juridische betekenis bieden de charters ook een unieke inkijk in de werking van en het leven aan de vroegmoderne universiteit, zowel op intellectueel en cultureel als op sociaal en religieus vlak. De charters geven niet alleen weer hoe de universiteit functioneerde, maar evenzeer de interacties tussen studenten, professoren en de bredere samenleving.”
Optimaal bewaard voor de toekomst
De chartercollectie kende een bewogen geschiedenis, met verschillende omzwervingen in de negentiende en twintigste eeuw. Pas in 1983 kwamen de charters weer in Leuven aan en werden ze ondergebracht in het Universiteitsarchief. De omzwervingen hadden hun sporen nagelaten: de meeste charters verkeerden in slechte staat. Daarom werd in 2018, met steun van het Fonds Baillet Latour van de Koning Boudewijnstichting, het charterproject opgestart. Een interdisciplinair team van KU Leuven heeft de historische documenten gerestaureerd en gedigitaliseerd.
“De charters zijn lange tijd niet in optimale omstandigheden bewaard: veel documenten waren vervormd, de wassen zegels sterk aangetast en de delicate zegelstaarten verward. Ook waren niet alle charters nauwkeurig beschreven”, aldus professor Lieve Watteeuw (Book Heritage Lab KU Leuven), wetenschappelijk coördinator van het project. “Met de restauratie en digitalisering van de charters vergroten we de bereikbaarheid van deze historische stukken. Het is een geruststelling dat ze nu optimaal worden bewaard voor de toekomst.”
De charters zijn niet alleen digitaal te consulturen via LIAS, maar ook fysiek in de Universiteitsbibliotheek van KU Leuven. Ze worden opgeborgen in speciaal daarvoor ingerichte kamers en kasten die zorgen voor optimale bewaaromstandigheden.
