Het Werelderfgoedcomité van Unesco besliste op 26 juli 2021 om de Koloniën van Weldadigheid in België en Nederland toe te voegen aan de Werelderfgoedlijst. Het gaat om Wortel-Kolonie in Vlaanderen en drie kolonies in Nederland.
De Koloniën van Weldadigheid getuigen van een 19e-eeuws experiment in sociale hervorming, een poging om stedelijke armoede te verlichten door landbouwkolonies op afgelegen locaties te stichten. Frederiksoord (Nederland), opgericht in 1818, is de vroegste van deze kolonies en de thuisbasis van het oorspronkelijke hoofdkantoor van de Maatschappij van Weldadigheid, een vereniging die tot doel had de armoede op nationaal niveau te verminderen. Andere onderdelen van de inschrijving zijn de kolonies Wilhelminaoord en Veenhuizen in Nederland en Wortel in België. Omdat de kleine boerderijen van de koloniën onvoldoende inkomsten opleverden, zocht de Maatschappij van Weldadigheid andere bronnen van inkomsten en sloot ze contracten met de overheid om wezen te vestigen, al snel gevolgd door bedelaars en landlopers, wat leidde tot de oprichting van 'onvrije' kolonies, zoals Veenhuizen, met grote slaapzalen en grotere gecentraliseerde boerderijen waar ze onder toezicht van bewakers werkten.
De sporen van de inrichting van de kolonies – koloniehuisjes, dreven, gestichten en boerderijen met akkerbouw -- zijn vandaag nog altijd duidelijk te zien in de culturele landschappen die zijn ingeschreven op de Werelderfgoedlijst.
Op hun hoogtepunt in het midden van de 19e eeuw woonden in Nederland ruim 11.000 mensen in de kolonies. In België piekte hun aantal in 1910 op 6.000.
