Unesco Vlaanderen

De waarde van water wordt onderschat en dat blijft niet zonder gevolgen

Gepubliceerd op 23/03/2021 door Unesco Platform Vlaanderen

Het World Water Development Report (WWDR) 2021 van de Verenigde Naties, gepubliceerd door Unesco, laat zien dat het onvermogen om de waarde van water te erkennen de belangrijkste oorzaak is van waterverspilling en -misbruik. Ondanks de moeilijkheid om een objectieve en onbetwistbare waarde toe te kennen aan een hulpbron die van fundamenteel belang is voor het leven, lijkt het noodzakelijk om de verschillende dimensies van water te onderzoeken om de verschillende aspecten van zijn ‘waarde’ te begrijpen. Dit geldt vooral in tijden van toenemende schaarste en tegen de achtergrond van bevolkingsgroei en klimaatverandering.

Onschatbare waarde

De waarde van water is zeker onberekenbaar en grenzeloos, aangezien het leven niet zonder water kan bestaan en er geen alternatief voor bestaat. Het rapport benadrukt de grote noodzaak om het begrip "waarde" van water te verbreden en benadrukt dat we de begrippen "prijs", "kosten" en "waarde" niet mogen verwarren.

Hoewel prijs en kosten potentieel kwantificeerbaar zijn, is het concept van "waarde" veel ruimer en omvat het ook sociale en culturele dimensies.

Water is niet zoals andere grondstoffen die als handelswaar kunnen worden behandeld en openlijk via aandelenmarkten kunnen worden verhandeld. De uitdaging is om een waarde te bepalen voor een hulpbron waarvan het belang varieert in verschillende gebieden van economische activiteit, op verschillende tijdstippen, zonder te vergeten rekening te houden met de sociale, ecologische en culturele dimensies ervan.

Enge economische visie

De instrumenten waarover we vandaag beschikken, hebben de neiging om de waarde van water terug te brengen tot het economische aspect ervan.

De economische waarde van water valt niet te ontkennen, gezien de talloze toepassingen in voedsel, elektriciteit en industriële productie, om er maar een paar te noemen.

Hoewel monetaire waardering het voordeel heeft van gemak en gemakkelijke leesbaarheid in de landbouw en industrie, heeft het het nadeel dat andere aspecten waar moeilijker een cijfer op te plakken is, worden onderschat, zelfs uitgesloten. Hoe kwantificeren we de waarde van de 443 miljoen schooldagen die jaarlijks worden gemist als gevolg van watergerelateerde ziekten?

Bovendien verwerpen sommige samenlevingen het idee om de natuur en de voordelen ervan vanuit een economisch perspectief te bekijken, waarbij de rechten van "Moeder Aarde" op de voorgrond worden geplaatst, waardoor dergelijke economische interpretaties van de waarde van water jammerlijk ontoereikend zijn.

Nieuwe benadering

Als we onze benadering van water willen verrijken en de hulpbron niet langer willen terugbrengen tot zijn louter monetaire waarde, moeten we verrijkt worden door de standpunten van iedereen, vooral de mensen die er rechtstreeks bij betrokken zijn. Het overwinnen van meningsverschillen en het bereiken van de nodige compromissen is een van de grote uitdagingen van het waterbeheer.

Dit impliceert het ontwikkelen van mechanismen waarmee belanghebbenden niet alleen hun mening kunnen geven, maar ook kunnen worden gehoord.

Wanneer bijvoorbeeld grote infrastructuurprojecten worden bestudeerd, is het essentieel om al deze verschillende dimensies in overweging te nemen om ervoor te zorgen dat hun sociale, culturele en ecologische gevolgen niet worden onderschat. Een kosten-batenbenadering vereist daarom dat rekening wordt gehouden met de verschillende "waarden" van water.

We weten bijvoorbeeld dat het verschaffen van universele toegang tot veilig drinkwater en sanitaire voorzieningen in 140 lage- en middeninkomenslanden 114 miljard dollar per jaar zou kosten, terwijl de vele sociale en economische voordelen van veilig water moeilijk in te schatten zijn.