Enorme sociale, economische en ecologische voordelen en kansen
De kwaliteit van grondwater is over het algemeen goed, wat betekent dat het veilig en betaalbaar kan worden gebruikt, zonder dat er geavanceerde zuiveringsprocessen aan te pas komen. Grondwater is vaak de meest kosteneffectieve manier om dorpen op het platteland van water te voorzien.
Bepaalde regio's, zoals Sahara-Afrika en het Midden-Oosten bijvoorbeeld, beschikken over aanzienlijke hoeveelheden niet-hernieuwbare grondwatervoorraden die kunnen worden gewonnen om de waterzekerheid te handhaven. Daarbij moet wel rekening worden gehouden met toekomstige generaties en met de economische, financiële en milieuaspecten van een eventuele uitputting.
In Sub-Sahara Afrika blijven de kansen die worden geboden door de enorme watervoerende lagen (aquifers) grotendeels onderbenut. Slechts 3% van de landbouwgrond is uitgerust voor irrigatie en slechts 5% van dat gebied gebruikt grondwater, vergeleken met respectievelijk 59% en 57% in Noord-Amerika en Zuid-Azië.
Het lage gebruik van grondwater is vooral te wijten aan een gebrek aan investeringen in infrastructuur, instellingen, opgeleide professionals en kennis van de hulpbron. De ontwikkeling van grondwater zou een katalysator kunnen zijn voor economische groei door de omvang van geïrrigeerde gebieden te vergroten en daardoor de landbouwopbrengsten en de gewasdiversiteit te verbeteren.
Watervoerende lagen kunnen ook helpen om de impact van klimaatverandering te milderen. Het opslaan van oppervlaktewateroverschotten kan bijvoorbeeld de beschikbaarheid van zoet water vergroten tijdens drogere periodes.
Het volledige potentieel van grondwater benutten – wat moet er gebeuren?
1. Gegevens verzamelen
Het rapport stelt het gebrek aan grondwatergegevens aan de orde en benadrukt dat grondwatermonitoring vaak een ‘verwaarloosd gebied’ is. Om dit te verbeteren, zou de verwerving van gegevens en informatie, die meestal onder de verantwoordelijkheid van nationale (en lokale) grondwaterinstanties valt, kunnen worden aangevuld door de particuliere sector. Met name de olie-, gas- en mijnbouwindustrie beschikken al over veel data, informatie en kennis over de samenstelling van de diepere lagen onder de grond, waaronder aquifers. In het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen worden particuliere bedrijven sterk aangemoedigd om deze gegevens en informatie te delen met professionals uit de publieke sector.
2. Betere milieuregelgeving
Aangezien grondwaterverontreiniging praktisch onomkeerbaar is, moet deze worden vermeden. Handhaving en vervolging van vervuilers zijn echter vaak een uitdaging vanwege het onzichtbare karakter van grondwater. Het voorkomen van grondwaterverontreiniging vereist geschikt landgebruik en passende milieuregelgeving, met name in gebieden met hernieuwbare watervoerende lagen. Het is absoluut noodzakelijk dat regeringen hun rol als beheerders van hulpbronnen op zich nemen met het oog op de algemene welzijnsaspecten van grondwater, om ervoor te zorgen dat de toegang tot en het profiteren van grondwater eerlijk wordt verdeeld en dat de hulpbron beschikbaar blijft voor toekomstige generaties.
3. Meer middelen
In veel landen is het moeilijk om aan efficiënt grondwaterbeheer te doen omdat er te weinig expertise is en onvoldoende middelen voor agentschappen om dit effectief in handen te nemen. Het is van cruciaal belang dat regeringen investeren in de opbouw en de ondersteuning van institutionele capaciteit op het gebied van grondwater.
