Welke impact heeft klimaatverandering op watervoorraden en hoe kan beter waterbeheer helpen om klimaatverandering aan te pakken?
De klimaatverandering zal een impact hebben op de beschikbaarheid, de kwaliteit en de kwantiteit van het water dat nodig is om in de basisbehoeften van de mensen te voorzien. Dat staat te lezen in het laatste UN World Water Development Report dat is voorgesteld ter gelegenheid van Wereldwaterdag (22 maart). Het is geen goed nieuws voor de realisatie van Duurzaam ontwikkelingsdoel 6 van Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling. Volgens dat doel moet iedereen binnen tien jaar beschikken over veilig drinkwater en goede sanitaire voorzieningen. Een enorme uitdaging als je weet dat 2,2 miljard mensen momenteel geen toegang hebben tot veilig beheerd drinkwater en 4,2 miljard mensen – 55% van de wereldbevolking – zich moeten redden zonder degelijke sanitaire voorzieningen.
Het waterverbruik is de voorbije eeuw verzesvoudigd en neemt met ongeveer 1% per jaar toe. Klimaatverandering zal er, samen met de frequentie en intensiteit van extreme fenomenen zoals stormen, overstromingen en droogtes, voor zorgen dat de situatie in gebieden die met waterproblemen kampen, zal verergeren en dat steeds meer gebieden zullen te maken krijgen met waterproblemen. Het rapport beklemtoont ook dat gebrekkig waterbeheer de impact van klimaatverandering vergroot, niet alleen op de watervoorraden maar voor de samenleving op zijn geheel.
In het licht van deze bedreigingen stelt het rapport twee complementaire strategieën voor – adaptatie en mitigatie:
- Adaptatie omvat een combinatie van natuurlijke, technische en technologische opties, evenals sociale en institutionele maatregelen om schade te beperken en de weinige positieve gevolgen van klimaatverandering te benutten. Het zal waarschijnlijk snel voordeel opleveren, vooral op lokaal niveau.
- Mitigatie bestaat uit de menselijke acties die nodig zijn om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, terwijl koolstofputten worden benut om de hoeveelheid CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer te verminderen. Het kan gaan om grote geografische gebieden, waarvan de voordelen zich over tientallen jaren kunnen verspreiden. De mogelijkheden voor mitigatie in het waterbeheer blijven echter grotendeels onbekend.
De problemen aanpakken is een grote uitdaging maar biedt ook kansen. Het rapport wijst erop dat water een verbindende factor is die ook van invloed is bij de realisatie van andere Duurzame ontwikkelingsdoelen, zoals deze met betrekking tot honger, armoede, gezondheid, industrie enz. Daarnaast speelt het een rol bij de samenwerking en coördinatie rond andere internationale doelstellingen, waaronder deze rond klimaatverandering (het akkoord van Parijs) en de beperking van het risico op rampen (Sendai Framework). In die zin vormen klimaatfondsen een potentiële bron om meer financiering los te weken om te investeren in beter waterbeheer.
